Dünyamız, milyonlarca yıldır süregelen bir çeşitlilik ve renklilik içinde şekillenmiştir. İnsanlık tarihi de aynı şekilde, farklı kültürlerin, inançların, düşüncelerin ve yaşam biçimlerinin bir araya gelerek oluşturduğu büyük bir mozaiğe benzer. Bu mozaik, ancak her bir parçasının kıymetini bildiğimizde anlam kazanır. Gerçek zenginlik, farklılıklarımızı bir tehdit olarak görmek yerine onları birer değer olarak kabul etmekle mümkündür.
İnsan doğası gereği farklıdır. Her bireyin farklı bir geçmişi, inancı ve yaşam deneyimi vardır. Ancak bu farklılıklar, insanı insan yapan en temel değerlerden biridir. Ne yazık ki, tarih boyunca birçok toplum, bu çeşitliliği tehdit olarak algılamış ve ayrışmaya gitmiştir. Oysa ki asıl tehlike farklı düşüncelerin varlığı değil, tek tip bir bakış açısının dayatılmasıdır. Herkes aynı düşünmek zorunda değildir. Herkes aynı müziği dinlemek, aynı filmi izlemek, aynı yemeği yemek, aynı giyinmek, aynı siyasi/ideolojik tercihe sahip olmak, aynı şeylerden hoşlanmak zorunda da değildir! Elhasıl farklılıklarla var olmak hem insanî hem Rabbanîdir.
Farklı inançlara, kültürlere veya dünya görüşlerine sahip olmak; bir insanı diğerinden üstün ya da aşağı yapmaz. Tam tersine, bu çeşitlilik, insanlığın entelektüel ve kültürel gelişimine büyük katkılar sunar. İnsanlık, bilimde, sanatta, felsefede ve edebiyatta ancak farklı görüşlerin bir araya gelip tartışıldığı ve birbirini beslediği ortamlar sayesinde ilerlemiştir.
Önyargılar, genellikle cehaletten beslenir. Bir şeyi bilmediğimizde, onu yanlış anlamaya veya korkuyla yaklaşmaya daha yatkın oluruz. Bu nedenle, farklı insanları ve onların yaşam biçimlerini anlamanın en önemli yolu okumak, araştırmak ve kendimizi geliştirmektir.
Farklı kültürleri, felsefeleri ve inanç sistemlerini anlamak için kitaplara başvurmak, dünyayı daha geniş bir perspektiften görmemizi sağlar. Bir başkasının yaşamına dair derinlemesine bilgi sahibi olmak, onun neden belirli bir şekilde düşündüğünü veya hareket ettiğini anlamamıza yardımcı olur.
Okumak kadar önemli bir diğer kavram ise empatidir. Empati, karşımızdaki kişinin duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışmak, onun dünyasına bir an olsun adım atabilmektir. Günlük hayatta sıkça göz ardı ettiğimiz bir beceri olsa da empati, toplumsal barış ve bireyler arasındaki anlayışı güçlendirmek için hayati bir öneme sahiptir.
Bir başkasının yaşadığı zorlukları, inançlarını veya düşüncelerini küçümsemek yerine, onun açısından bakmaya çalışmak, insan ilişkilerini daha sağlıklı bir hale getirir. Empati yapabilen bireyler, farklılıklara daha hoşgörülü yaklaşır ve ötekileştirme yerine ortak noktalar arar.
İnsan, yalnızca belirli bir inanca veya dünya görüşüne sahip olduğu için değerli değildir. İnsan, insan olduğu için değerlidir. Bu yüzden bir kişinin sahip olduğu düşünceler, dili, rengi veya kültürü ne olursa olsun, ona saygı göstermek bir zorunluluktur.
İnsan onuruna saygı, evrensel bir etik değer olarak kabul edilmelidir. Bir toplumun gerçek medeniyet seviyesi, en zayıf, en azınlıkta kalan veya en farklı olan bireyine nasıl davrandığıyla ölçülür. Bu yüzden, birlikte yaşama kültürünü güçlendirmek, bireyler olarak birbirimize saygıyla yaklaşmak ve farklılıklarımızı birer zenginlik olarak görmek, sadece bireysel değil, toplumsal bir sorumluluktur.
Dünyamızda barışın, huzurun ve anlayışın hâkim olması için farklılıkları bir ayrışma sebebi olarak görmek yerine, bunları birer öğrenme fırsatı olarak değerlendirmeliyiz. Okumak, kendimizi geliştirmek, empati yapmak ve insana saygı duymak, farklılıklarla birlikte yaşamanın temel taşlarını oluşturur.
Gerçek zenginlik, herkesin aynı olduğu bir dünyada değil, herkesin kendi benzersizliği içinde değer gördüğü bir dünyada mümkündür. Ve bu dünya, ancak biz onu inşa etmeye gönüllü olduğumuzda var olabilir.
