Jack Sim. Bay tuvaletolarak da bilinen Sim, Dünya Tuvalet Organizasyonu kurucusu. Geçtiğimiz yıl Asya’da yılın girişimcisi seçildi. Ona göre, hijyen için harcanan her 1 dolar, insanların sağlıklı kalmasını sağlayarak 5 dolarlık iş gücü olarak geri dönüyor.
Namaz, bir Müslüman için en önemli ibadetlerden biri. Namazın farzları arasında temizliğin ayrı bir yeri var. Bu yüzden, İslâm medeniyeti temizliğe büyük önem vermiştir. Peygamberimiz (SAV), bir hadisinde, temizliği imandan saymıştır. Biz, temizliğe verdiğimiz önemle haklı olarak hep övünmüşüz.
Namaz deyince ilk akla gelen mekânlar camilerimizdir. Camilerin ayrılmaz unsurlarından biri de namaza hazırlık yaptığımız tuvaletler ve şadırvanlardır. Ama camilerimizin tuvaletlerinin pek çoğu bugün hiç de övünülecek ölçülerde değil.
Bu tuvaletlerin genel olarak temizlik sorunları var. Tuvaletlerin bir kısmı özürlülerin kullanımına uygun değil. Çocuklu kadınların cami tuvaletlerinden yararlanması neredeyse imkânsız durumdadır. Tuvaletlerin giriş ve çıkış merdivenleri, yaşlıların kullanımını zorlaştırıyor. Ve cami tuvaletlerimiz daha pek çok sorunla malul.
***
Jack Sim. Bay tuvaletolarak da bilinen Sim, Dünya Tuvalet Organizasyonu kurucusu. Geçtiğimiz yıl Asya’da yılın girişimcisi seçildi. Ona göre, hijyen için harcanan her 1 dolar, insanların sağlıklı kalmasını sağlayarak 5 dolarlık iş gücü olarak geri dönüyor.
Dünya nüfusunun % 40’nın hijyenik tuvalet kullanmadığını belirten Sim, Türkiye’ye yaptığı bir ziyarette, “İnsanların hastalanarak işlerinden ayrı kalmasına neden olan pek çok bulaşıcı hastalık hijyenik olmayan tuvaletler yüzünden yayılıyor.
Hijyenik tuvaletler icat edildiğinden bu yana, insan hayatı 20 yıl uzadı. Doktorlar, son 200 yılda en önemli medikal buluşun hijyenik tuvalet olduğunu, hiç bir buluşun insan hayatını bu kadar uzatmadığını söylüyor.” (bkz. http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/21926670.asp) diye konuştu.
***
2000 yılında, kalkınmanın önündeki en önemli sorunlardan biri olan tuvalet sorununu çözmek için uluslararası topluluk tarafından bir teşkilâtlanmaya gidildi: Dünya Tuvalet Teşkilâtı (bkz. http://www.worldtoilet.org). Ama bu Teşkilât, henüz, dünyanın dikkatini bu konuya çekebilmek konusunda başarılı olabilmiş değil.
Yine de bu konuya dikkat çekecek bazı faaliyetler yapılıyor. Meselâ, her yıl, 19 Kasımtarihinde, Dünya Tuvalet Gününedeniyle çeşitli etkinlikler düzenlenmekte, en temel ihtiyaçlardan biri olan tuvaletten yoksun ülkeler için yardım toplanmakta, insanlar tuvalet temizliği konusunda bilinçlendirilmeye çalışılmaktadır (Dünya Tuvalet Teşkilâtı’nın tanıtım filmleri için bkz.: http://www.youtube.com/channel/UCcHvMjOpWw-tf7F8p6B7O_Q).
***
Türkiye, geliştikçe şehirleşiyor. Şehirleştikçe kamusal tuvaletlerin önemi bir kat daha artıyor.
Kamusal tuvaletler, bir sistem olarak düşünülmelidir. Bu sistem, pek çok noktayı dikkate alınarak yeniden kurgulanmalıdır. Buna camilerin etrafından tuvaletler de dâhildir. Artık insanlar kendilerini tuvaletlerin içinde güvende hissetmelidir.
Tuvaletlere yapılan ödemeler makul olmalıdır. Tuvaletlerdeki temizlik sorunu acilen çözülmelidir. Tuvaletler, özürlülerin, yaşlıların, kadınların ve çocukların yararlanmasına uygun bir şekilde yeniden tasarlanmalıdır. Dışarıdan bakıldığında ise tuvaletler, fark edilebilir işaretlerle kolayca bulunabilmelidir. Tuvaletlere erişim kolay olmalıdır. Tuvaletlerin şehirdeki konumları insanların yoğun olarak bulundukları yerler olmalıdır. Ayrıca tuvaletler, dış görünümü itibariyle de itici bulunmamalıdır.
***
Daha sağlıklı bir dünyada yaşamak için başta şehir idarelerimiz olmak üzere kamusal tuvaletleri inşa eden ve işletenlerin dünya standartlarında bu hizmeti sunabilmeleri, biraz da bizim duyarlılıklarımızdaki değişime bağlı.
Yarın, 19 Kasım: Dünya Tuvalet Günü. Adlandırma itici bulunabilir. Ama sorun; yaşlılar, kadınlar, özürlüler ve özellikle tuvalete sık gitmeyi gerektiren hastalıklardan muzdarip olanlar için çok yakıcı bir sorundur.
Türkiye, hemen her gün devasa sorunları tartışır, konuşur. Genel olarak kamusal ve özelde de camilerin etrafındaki tuvaletlerin durumu, hayata dair önemli bir sorun olmasına rağmen, tartışma konularımızın arasında yer almaz. Oysa sıkışan ve tuvalet arayan biri için, meselâ, Esed sonrası veya önümüzdeki seçimleri kimin kazanacağı veyahut da idam cezasının gerekip gerekmediği hiç de önemli olmayacaktır. Bunu da biliyoruz.
Konu mide bulandırıcı ama kesinlikle önemsiz değil. Meramım, bu konudaki duyarlılıklarımızı gözden geçirmek ve hassaten özürlülerin bir başka sorununa daha dikkat çekmek.
Evinden çıkamayan, çıksa bile şehirde rahatça dolaşamayan, dolaşsa bile tuvalet ihtiyacını karşılayamayan ve ibadetini yapamayan özürlüler var.
Ve son söz:
Bütün yetkililere; Özürlüler Kanunu’yla ilgili yükümlülüklerinizi yerine getirmeniz için sekiz ayınız kaldığını bir kez daha hatırlatmak istiyorum.Dünya Tuvalet Günü, en azından, kamusal tuvaletlerle ilgili sorumluluklarını hatırlatan bir gün olur, diye temenni ediyorum.
RotaHaber.com
