Referandum kampanyaları başlayacağı zaman, kampanyaların centilmence geçmesi ve “evet” diyenin de “hayır” diyenin de kullandığı oylardan dolayı itham edilmemesi gerektiğine dair uyarılarla başladı. Fakat centilmenlik eşiği hızlı aşıldı.
Hayır cephesi, önce yel değirmeninden bir canavar yarattı. “Hayır diyenler vatan haini değil!” diyerek savunma yapmaya başladı. Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Devlet Bahçeli’nin söylemlerinden çıkardıkları bu sloganla Evet diyenleri şeytanlaştırdılar. Bunu her zamanki gibi çarpıtma ve bu çarpıtma üzerinden yeni çarpıtmalar üreterek yaptılar. Yıllardır uyguladıkları klasik bir propaganda taktiği… Bir süre sonra kimsenin gerçeğe ihtiyacı kalmıyor zaten.
Her seçimde olduğu gibi CHP seçmeni olmayanlara “koyun” iması yapıldı, kampanya “Evet diyenler bilmeden oy kullanıyor!” argümanına yaslandı.
Peki kampanya materyalleri bu söylemi ne derece destekliyor?
Evet Kampanyası’nın broşür, gazete ve internet sitelerinde hamasi bir söylem yok. Gayet açık bir şekilde, “Neden Evet?” sorusunu cevaplıyor ve referandumun sonucunun “Evet” olması durumunda ne gibi kazanımlar elde edeceğimizi açıklıyor, neden böyle bir ihtiyaç duyduğumuzu anlatıyor ve mevcut durumla karşılaştırıyor. Fakat Hayır Kampanyası’nın broşürü, zira tek bir broşürleri var, toplam 10 maddeden oluşan, baştan sona itham ve hamasetten ibaret.
Mesela, “Hayır Broşürü”ne göre, “Evet” diyenler, bölünmeye ve teröre evet diyor. Neden böyle olduğuna dair başlıktan daha hamasi birkaç cümleden başka bir açıklama yok. Fakat Evet Kampanyası’nın hiçbir materyalinde, iddia edildiği gibi “Hayır diyen vatan hainidir!” yazmıyor.
Kampanya diline bakılınca, hamaseti kimin yaptığı gayet açık. “Vatandaş, bilmeden oy kullanma!” diyen Hayır Kampanyası’nın, referandum maddelerine dair hiçbir açıklaması yok, gerek görmemişler.
Kendinden menkul korkular ve hamasi sloganlar haricinde herhangi bir açıklama yapma gereği duymuyor. Kampanya bütün söylemini “Çünkü Itır Can öyle istemiyor, çünkü Pıtır Su çok endişeli!” şeklinde, bir kesimin kendinden menkul korkuları üstüne kurmuş, daha fazlasına gerek duymuyor.
Kampanya materyallerine bakarsanız, Hayır cephesi tamamen ezber ve korkular üzerinden üretilmiş bir hamasetle sandığa gidecek, Evet cephesi ise en ince ayrıntısına kadar temellendirilmiş bir değerlendirme sonucunda sandığa gidiyor.
Bilmeden oy kullanan, neye oy verdiğini dahi bilmeyen maalesef Hayır cephesi. Fakat bunun bir önemi yok, zira bu memlekette onların istediği her şey olmayacaksa bile istemedikleri bir şey asla olamaz!
Aşağıda Kızılay’da dağıtılan “Evet” ve “Hayır” kampanyalarının materyallerini, içerik olarak değil, sadece maddi olarak ve başlıklarına bakacak şekilde inceledim. Başlıklar ve kampanyaya verilen önem, hangi tarafın bilmeden oy kullandığını, hangi tarafın hamaset yaptığını gayet net ortaya koyuyor.
Hayır Kampanyası sadece bir broşür dağıtıyor, Evet Kampanyası ise bir broşür ve bir tabloid gazete dağıtıyor. Hayır Kampanyası çalışanları “Vatandaş, bilmeden oy kullanma, neye oy verdiğini bil!” diyerek broşürleri dağıtıyor, Evet Kampanyası çalışanları herhangi bir slogan kullanmıyor.
EVET Gazetesi: http://www.yenicbsistemi.com/cumhurbaskanligihukumetsistemi/evet.pdf
EVET Broşürü: http://www.akparti.org.tr/upload/images/milleimizkazniyor.pdf
HAYIR Broşürü: http://www.chp.org.tr/Public/0/Other/NEDEN%20HAYIR.pdf
Hayır Broşürü
Hayır broşürü, önlü arkalı bir A5’ten oluşuyor. Broşürün ön yüzünde kampanya yüzü olan bir çocuk, “Neden Hayır? Sorusu ve cevap olarak “Geleceğim için Hayır” yer alıyor.
Broşürde parti amblemi yer almıyor.
Broşürün arka yüzünde ise, 10 maddede “Neden Hayır” açıklanıyor.
Maddeler çok genel, propaganda sloganlarından oluşuyor. Broşür, kampanyanın ne getirip ne götürdüğünden çok hamaset cümlelerinden oluşuyor.
- Maddelerin başlıkları:
- Tek adam rejimine Hayır!
- Parti Devletine Hayır!
- Meclisin tasfiyesine Hayır!
- Sorumsuz yönetime Hayır!
- Ekonomik krize Hayır!
- Teslim alınmış yargıya Hayır!
- Teröre Hayır!
- Ortak değerlerin tahribine Hayır!
- Bölünmeye Hayır!
- Seçilmiş krallığa Hayır!
Bu kadar.
Evet Gazetesi ve Broşürü
Evet Broşürü 20 sayfalık bir kitapçıktan oluşuyor.
Broşür 4 ana başlık ve 22 alt başlıkta, referandumun bütün maddelerini ayrıntılı bir şekilde anlatan, hamasetten uzak, EVET’in ne vadettiğini açıklıyor.
Broşürde AK Parti amblemi var.
Broşürün kapağında “Cumhurbaşkanlığı Hükumet Sistemi” başlığı ve “Millet Kazanıyor Türkiye Kazanıyor” sloganı var.
Broşürün başlıkları:
Cumhurbaşkanının yetki ve sorumlulukları Çift başlılık bitiyor.
Cumhurbaşkanı ve bakanlara cezai sorumluluk geliyor.
Güvenoyunu millet veriyor.
Bütçe kanunu
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar
Üst düzey devlet görevlilerinin atanması Bakanlıklar kararname ile kuruluyor Cumhurbaşkanı isterse partili olabiliyor
Güçlü meclis güçlü demokrasi
Artık hükumet değil, milletvekilleri kanun teklifi veriyor OHAL düzenlemesi
18-24 yaşlarındaki gençlerimiz milletvekili seçilebiliyor Milletvekili sayısı 600 oluyor Bakan olan milletvekillerinin vekillikleri düşüyor
Bağımsız ve tarafsız yargı
Yargı tarafsız ve bağımsız oluyor
Yeni hakimler ve savcılar kurulu
Askeri yargı kalkıyor
Yeni Sistem Kesintisiz İstikrar
Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili seçimleri 5 yılda bir aynı günde yapılıyor Hem cumhurbaşkanı hem de meclis erken seçim kararı alabiliyor Cumhurbaşkanlığı adaylık şartları kolaylaşıyor Cumhurbaşkanlığı makamı boşalırsa, 45 gün içinde seçim yapılıyor
Diğer düzenlemeler
EVET Gazetesi
Evet Gazetesi AK Parti Gençlik Kolları Başkanlığı tarafından hazırlanmış. Tabloid boy, 24 Sayfadan oluşuyor.
Gazetenin birinci sayfasında içerik kısaca özetleniyor. Sürmanşette “18 Maddelik Reform: Daha güçlü Türkiye, daha fazla demokrasi” başlığı, manşetinde “Hedef: Daha Güçlü Türkiye” ve “Gençlerin önündeki son yasak kalkıyor” başlıkları var.
2. sayfada Başbakan’ın, 3. Sayfada Cumhurbaşkanının referanduma dair değerlendirmeleri var.
4. sayfada “Cumhurbaşkanlığı hükumet sisteminin ne faydası olacak?” başlığında 7 maddede referandumun Cumhurbaşkanlığı Sistemi maddeleri incelenmiş.
5. sayfa gençliğin önündeki yasakların kalkıyor olmasından kastedilenin ne olduğu açıklanıyor.
Sonraki 4 sayfada, referandum maddeleri birer cümle ile özetlenmiş.
Sonraki 6 sayfada, “Kazanımlar” başlığı altında, referandumun her maddesi ayrıntılı bir şekilde açıklanmış ve özetlenen başlıklarla ne kastedildiği, “kazanımlar”ın nasıl gerçekleşeceği en ince ayrıntısına kadar açıklanıyor.
Maddelerin hepsi, “mevcut durum”, “neden?” ve “kazanımlar” şeklinde, mevcut durumun tasviri, neden değişmesi gerektiği ve değişiklikten sonra kazanım olarak ne elde edeceğimizi ayrıntılı bir şekilde anlatıyor.
Sonraki 2 sayfa “Parlamenter Sistem İstikrara Engel” başlığında, Cumhuriyet tarihin boyunca, koalisyon hükumetlerini özetleyen bir incelemeden oluşuyor.
Sonraki 2 sayfa “Yargı Vesayeti” başlığında, Adnan Menderes’in idamından, Cumhuriyet tarihi boyunca yaşadığımız darbelerden ve yargı vesayetinin özetlenmesinden oluşuyor. “Yargı Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı” başlığında, Fransa, Almanya, ABD, İngiltere ile karşılaştırmalı olarak anlatılıyor ve “Karşılatır ve Sen Karar Ver” başlığında ayrıntılı şekilde anlatılıyor.
Sonraki 2 sayfa “Güçlenen Türkiye’nin önüne çekilen set: Darbe” başlığında, Cumhuriyet tarihi boyunca yaşadığımız darbe ve muhtıralar özetleniyor.
22. sayfada 15 Temmuz darbe girişimi ayrıca özetlenmiş.
23. sayfa ise “Bu Sistemin Değişmesi Şart” başlığında Özal, Demirel, Erbakan, Yazıcıoğlu ve Türkeş’in sistemin arızaları ve neden değişmesi gerektiğine dair değerlendirmelerini özetliyor.
Son sayfada ise, EVET kampanyasının ayrıntılı bir şekilde, video, infografik ve çeşitli yayınlarla anlatıldığı www.yenicbsistemi.com sitesinin reklamı ve karikatürler yer alıyor.
***
Sanırım görmek isteyen için, hangi tarafın daha bilinçli oy kullanacağı, hangi tarafın ise sırf hamaset üzerinden kampanya yürüttüğü gayet net.
