Deprem bölgesinden gelen oyların ağırlıklı olarak iktidara yönelmesi, bazı çevrelerde şaşkınlık ve öfkeden nefret söylemlerine ve hatta depremzedeleri kovma çabalarına uzanan bir dizi tepkiyi de beraberinde getirdi.
Depremzedeleri hedef haline getiren, onları suçlayan, hakaret eden ve hatta başlarına gelen felaketi müstahak gören insanlık dışı tutum ve paylaşımların da kapısını açtı.
CHP’li Tekirdağ Belediyesi’nin misafir ettiği depremzedeleri kaldıkları yerden çıkarma kararı İçişleri Bakanlığı tarafından durdurulduysa da Sözcü’den sosyal medyaya onlara yönelik tepkiler devam etti. Bazı derneklerin seçimden sonra yardımları kestikleri haberleri geldi. (Bölgede depremzedelerle dayanışma faaliyetlerini sürdüren bir arkadaşım, kadınlar için hijyenik ped ve benzeri ürünler gönderen bazı derneklerin yardımlarını kestiklerini söylemişti.)
Depremden 10 gün sonra depremzedeler geldiklerinde onlarla konuşmuştum, ne olacak bundan sonra diye. “Biz bir savaştan çıktık” diyordu biri. Bir diğeri “Dün varlıklı idik bugün bir şeyimiz yok” diyordu, “yıkım büyük” diye ekliyordu bir diğeri.
Dün de birkaç depremzede ile depremzedelere yapılan paylaşımları konuştuk deprem bölgesinden 1000 km uzakta. Çok kırılmışlar. Yine benzer şeyler söylediler. “Yeniden inşa kesintisiz ve uzun soluklu, bunu çok başlı muhalefet yapamaz” gibi ifadeler kullandılar. “Allah’tan Tayyip gibi biri var, yoksa o yıkımı kaldırıp tekrar inşa etmek çok zor” veya “Bu durumu başkası toparlayamaz” gibi ifadelerde bulundular. Bu ifadeler, oy tercihlerinin bir nedenine de ışık tutuyor.
Deprem bölgelerinde yaşayan vatandaşların, seçim sonuçları nedeniyle kötü sözler söyleyenlere veya yardımları durduranlara tepkisini, bu tepkinin sandığa yeni etkisini yarın göreceğiz. Ama depremzedeyi suçlayanların seçim sonuçlarından bağımsız olarak anlamaları gereken çok önemli bir nokta var ki onu vurgulamamız gerek.
Anlayamadıkları şey şu ki, aslında en muteber oy depremzede oyu. Çünkü bu yıkımı propaganda ile saklayamazsınız. Yıkım altında kalmış olan insanları sadece propaganda ile ikna edemezsiniz. Biz yaşam biçimi, ücret azlığı, pahalılık gibi kaygılarla oy veriyoruz. Vermesek de olur belki. Ama depremzede gerçekten, içinde bulunduğu çok daha gerçek için oy veriyor. Burada hobi yok tiyatro yok, elit kaygılar yok, temel hayati meseleler var. “Varolmak için tekrar ayağa kalkmak için acaba hangisini seçmem gerek?” sorusuna verilen bir cevap var.
Muhalefet bu vesileyle kendisiyle ilgili algının sebepleri üzerine düşünürse, yeni dönemde anlamlı bir seçenek haline gelmesi için yapması gerekenlere dair çok mesaj çıkarabilir. Örneğin “ben neden sorunların çözümü olarak görülmüyorum” sorusuyla başlayabilir. Eğer bu soruya “bu insanlar anlamıyor” veya “dinle kandırılmışlar” gibi cevaplar tatmin edici geliyorsa, yarın da aynı sonuçları alacaklar demektir.
Bunları duymak rahatlatıcı olabilir elbette. Ama sahiden bir cevap bulmak istiyorlarsa, asıl duymak istemedikleriyle yüzleşmeye hazır olmaları gerek; ki bu da kolay değil.
