2023 cumhurbaşkanlığı seçimleri tarihimizin en önemli ve en çekişmeli seçimlerinden biri olacak. Seçimle ilgili tartışmalar üç yıl öncesinden başladı. Hiçbir seçim tartışması bu kadar erkenden başlamamıştı. Tartışma erken başladı ama Erdoğan’ın rakibi henüz belli olmadı.
Erdoğan’ın bütün tahrikine rağmen altılı masa henüz adayını açıklayamadı. Açıklayamadı, çünkü %50+1’i yakalayabilecek adayı bulabilmek kolay değil. Altı partinin ve bir de HDP’nin aynı anda evet diyebileceği bir adayı bulmak hiç kolay değil. Bu açıdan altılı masanın işi çok zor…
***
Millet ittifakının biraz genişletilmiş şekli olan altılı masa, konuyu zamana bırakmış durumda. Masanın üyeleri, tartışmayı erken başlatıp masayı dağıtmak istemiyorlar. Masa üyelerinden birisi, Meral Akşener, cumhurbaşkanlığı için aday olmuş ve kaybetmişti. Yeniden aday olma niyeti yok. Diğer küçük üyeler ise adaylıklarının mümkün olmadığının idrakindeler.
Geriye kalıyor Kılıçdaroğlu. Öyle anlaşılıyor ki Kılıçdaroğlu aday olmak istiyor. Bunu çeşitli vesilelerle ima etti de. Son birkaç yıldır itinayla yürüttüğü sağa açılma politikasının meyvelerini almak istiyor. Ancak bir sorunu var: Partisi içinden tam destek göremiyor. Gerek parti içinden gerekse parti dışından, ciddi bir kesim, Yavaş ve İmamoğlu’nun adaylığını istiyor.
Akşener de Kılıçdaroğlu’nun adaylığına, lisan-ı hal ile “olmaz!” diyor. Akşener’in gönlünden geçen ismin, Mansur Yavaş olduğu anlaşılıyor. Ancak bunu net bir şekilde ifade edemiyor; çünkü Kılıçdaroğlu kabul etmiyor.
Kılıçdaroğlu her iki belediye başkanının önünü kesmek için, önceden bir tedbir aldı: “Belediye başkanlarımız sürelerinin sonuna kadar görevlerinin başındadır” dedi. Her iki belediye başkanı da bu sözü tasdik ettiler. Fakat hal ve hareketleriyle bunun tersini söylüyorlar…
Kılıçdaroğlu, kesin bir şekilde Yavaş ve İmamoğlu’nun adaylığını engelleyecek. Tartışmalar uzarsa, en nihayetinde, “beni aday yapmıyorsanız, bu ikisini de yapmayın” diyecek… İş oraya doğru gidiyor…
Kılıçdaroğlu dışındaki masa üyeleri aday olmayacaklar; bu belli. Kılıçdaroğlu olmak istiyor ama masa onu istemiyor; kırmamak için açıkça yüzüne karşı söylemiyorlar ama imalarıyla ve beden dilleriyle bunu ifade ediyorlar.
Masa dışından aday olmak isteyen iki belediye başkanını da Kılıçdaroğlu istemiyor. Böylece kamuoyunda adları geçen ve anketlerde ön planda gözüken hiçbir aday adayı, nihai olarak aday olamayacaklar.
An itibariyle, altılı masa için adaylık konusu kilitlenmiş vaziyette. Ancak er geç bu kilidi açmak zorundalar. Şahsen ben, kilidin açılması için ileriye doğru bir analiz yapmak yerine geriye doğru bir analiz yapmanın daha açıklayıcı olacağı kanaatindeyim.
***
Bir an için önümüzdeki seçimi değil de bir önceki seçimi düşünelim. Yine cumhur ittifakının adayı belliydi ve yine millet ittifakının adayı belirsizdi. Konuşulan bütün adayların üstü çizildikten sonra en son bir çatı aday üzerinde konuşmaya başladılar.
Üzerinde karar kılınan çatı adayı kimdi: Abdullah Gül. Gül’ün adaylığı üzerinde büyük uzlaşı vardı ama tek bir engel vardı; o da Akşener idi. Akşener doğrudan kendinin adaylığı konusunda ısrarcı oldu. Böylece çatı aday formülündün vaz geçildi. İP kendi adayını çıkarınca zorunlu olarak CHP de kendi adayını çıkardı ve hep birlikte kaybettiler…
Bu defa bu tecrübeden ders çıkardıkları anlaşılıyor; hiçbir parti tek başına hareket etmiyor; çatı aday konusunda bir kararlılık sözkonusu. Ancak hepsinin üzerinde uzlaşacağı bir çatı adayı da bulamıyorlar. Bana öyle geliyor ki en sonunda eski defteri açacaklar ve Abdullah Gül üzerinde uzlaşacaklar.
Gül de uzun zamandır böyle bir teklif için kendini hazırlıyor. Titiz bir şekilde güncel tartışmaların dışında tutuyor kendisini. Kendisini partilerüstü ve uzlaşmacı bir kişilik olarak lanse ediyor. Deva’nın başına geçmemesi de bu sebeptendir…
Eskiler, mani zail olunca memnu avdet eder demişler… Geçen sefer çatı aday olamayan Gül bu defa olabilir. Geçen sefer neden olmamıştı; Akşener yüzünden. Bu seçimde Akşener engeli kalkmış durumda; ötekiler de zaten kabul etmişlerdi. HDP ise, ilk turda olmasa bile ikinci turda Gül’ü desteklemek zorunda kalacaktır…
***
Türkiye siyasetinde 24 saat bile çok uzun bir süredir. Benim buradaki çıkarımım, seçimden 7 ay önceki gelişmeler bağlamında yaptığım analizime dayanıyor. Seçim tarihi yaklaştıkça gelişmeler de analizler de değişebilir…
