Fırat Kalkanı harekatı giderek genişledi ve bu günlerde El-Bab kentinde de çatışmalar şiddetlendi. Maalesef askerlerimizden kayıplar yaşmaya başladık sadece kayıplar bizim askerlerimizle sınırlı değil; ÖSO mensubu askerler de sık sık hayatını kaybetmektedir. TSK mensubu kayıpların artması burada “Suriyelileri Askere Gönderelim” imza kampanyasına yol açtı. Kampanya bu satırların kaleme alındığı günde devam ediyordu. Kısa süre için hedef olan 300 bin imzaya ulaşılacağını tahmin ediyoruz. Özellikle sosyal medyada kampanya karşılık bulmuş gözüküyor. Kampanyayı düzenleyenler; “eli silah tutan erkek Suriyelilerin askeri eğitimden geçirilerek cepheye sürülmesini” savunuyorlar. İlk başta hem ahlaki hem de teknik olarak kulağa hoş gelen bir öneri gibi duruyor. Ama burada çok önemli iki temel hata yapıyoruz, hukukî sorunlar ve askerlik çağındaki Suriyelilerin sayısı.
“Suriyeliler askerlik yapsın” diyenlerle “Suriyelilere vatandaşlık hakkı verilmesin” diyenler genellikle aynı kişiler. Suriyelilerin askerlik yükümlülüğü hukukî bir engele de dayanıyor. Onlar Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı değiller dolayısıyla vatandaşlık yükümlülükleri de hakları da yoktur. Vatandaşlık haklarından yoksun kişilerin vatandaşlık ödevlerinden sorumlu tutulması söz konusu olamaz. Suriyelilerin vatandaşlığa kabul edilmesinden rahatsız olanların (daha çok oy kullanma hakkı rahatsızlık yaratıyor) onlara hükümlülük tevdi etmesi gayri ahlâkî bir tutum olmuyor mu?
Göç İdaresinin internet sitesinde göçmenlerle ilgili araştırmalara, bilimsel makalelere yer veriliyor. Bunlardan biri de; Yıldım Beyazıt Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olarak çalışan Hilal Barın’a aittir. Barın; Türkiye’deki Suriyeli Kadınların Toplumsal Bağlamda Yaşadıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri (2015) makalesinde çok önemli verilere değiniyor. Askere gönderme meraklılarının bu tür araştırmalara zaman ayırdığını ve tezlerini nesnel verilere dayandırdığını varsayıyorum. [fazlaca iyimser bir tahmin] Barın’ın (2015:19) araştırmasına göre, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin % 53’ü 18 yaşından küçük bakıma muhtaç çocuklardan oluşuyor. Hemen ardından askerlik yapabilecek yani yaşları 20-24 aralığındaki erkeklerin sayısına bakalım: 180.772 (Barın, 2015: 20). Yani onca Suriyeli arasında sadece 180 bin askerlik yaşında erkek birey var. Buradan Suriyeli sığınmacı erkeklerin 20-22 yaş aralığında olanların 90 bin civarında olduğunu öngörmek mümkündür. Bu kişilerin bir kısmının önemli sağlık sorunları yaşadığını gerçek anlamda askerlik yapabilecek durumda olanların ise sayıca daha da az olduğunu öngörebiliriz. Geriye kalanların dil eğitimi ile birlikte ancak 2 yıl içinde “askerlik” yapabileceğini kabul etmek durumundayız. Bu şekilde elde kalanların askerlik yaptığını, Suriye’deki operasyon bölgelerine gönderildiğini varsayalım. Bu durumda çaresiz kadın ve çocuklar ordusuna yeni üyeler eklemiş olacağız. Geride kalan kadın ve çocukların yaşamını nasıl idame ettireceği konusunu düşünmek durumundayız. Böyle bir uygulamaya geçilirse elimizde az sayıda Suriyeli asker çok sayıda bakıma muhtaç sığınmacı kadın ve çocuk kalacaktır.
“Suriyelileri askere gönderelim, Suriye’de onlar da savaşsın” demenin nesnel ve hukuki temeli yoktur. Onlar henüz Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına kabul edilmediler, bu durumda onları vatandaşlık hükümleri altına sokma girişimi doğru değildir. Suriye gibi adeta cehenneme dönmüş bir coğrafyadan türlü acı ve sıkıntılarla buraya kendini atmış sığınmacıların çok büyük çoğunluğu bakıma muhtaç kişilerden oluşmaktadır. Bu durumda nitelikli bir askerlik görevi için ne yeterli sayıda aday vardır ne de istenen eğitim ve donanıma ulaştırılmaları kısa sürede mümkündür. TSK’nın operasyon yürüttüğü bölgelerde elbette Suryiyeli sığınmacılardan yardım alınmalı, teknik bilgi, bölgenin coğrafî koşulları, bölge halkı ile diyalog kurma gibi konularda sığınmacı gönüllü Suriyeli kadın ve erkeklerden yardım almanın yolları araştırılmalıdır. Bu tür yardımlar oradaki TSK mensubu ve ÖSO’ya bağlı askerlere daha çok faydalı olur. İmzanızı bir daha düşünün! Ne dersiniz ?
