Yine bir seçim yılındayız. Siyasi rekabetin tavan yapacağı bir dönem var önümüzde. Sekiz yıllık iktidarına rağmen AK Parti’nin de rehavet içinde olduğunu söylemek mümkün değil. AK Parti hükümetini ‘demokratik yöntemlerle’ devirmek isteyenler haziran seçimlerine kuşkusuz abanacaklar. Umutları da Kılıçdaroğlu’nun ‘yeni CHP’si.Peki CHP hazır mı böyle bir misyona?
Metropoll araştırma şirketinin aralık sonunda yaptığı ‘Siyasal Durum Araştırması’nda çok ilginç veriler var.
Öncelikle Kılıçdaroğlu’na kendi tabanı konusunda rahat olmasını söyleyelim. CHP’li seçmen mevcut haliyle Kılıçdaroğlu’nu Baykal’a göre çok daha başarılı buluyor. CHP’liler arasında Kılıçdaroğlu’nu başarlı bulanların oranı % 68. Baykal’ı ise partililerin ancak %13’ü başarılı buluyor. Yani tabanda ‘lider’ belli; en azından gelecek seçimlere kadar.
Peki ‘yeni CHP’de yeni olan ne? Halkın % 32’si ‘hiçbir şey’ diyor. Liderin ve yönetimin değişmesini belirtenler % 13, halkla iletişimin başarılı hale geldiğini söyleyenler ise % 7. Yönetim anlayışının değişmiş olması da halkın % 6’sının kanaati. Yani halk, CHP’de pek yeni bir şey görememiş henüz.
Madem ‘değişim’ CHP’ye de uğrayacak, ‘siyasi söylem’ değişikliğine ne dersiniz? Vatandaşın büyük bir kısmı CHP’nin siyasi söylemini değiştirmesi gerektiği kanısında (% 67). CHP’li seçmenin % 60’ı da yeni bir siyaset dili üretilmesinden yana. Ancak ilginç olan, CHP’liler arasında değişime ‘hayır’ diyenlerin oranının % 31’i bulması. Yani CHP’liler kendi partilerinin değişimi konusunda Türkiye ortalamasından (% 20) daha muhafazakâr.
Değişim meselesi CHP’nin kimliğinde düğümleniyor. CHP Atatürkçü/Kemalist bir parti mi, yoksa sosyal demokrat mı? Genel kamuoyunun % 41’i CHP’yi Atatürkçü, % 31’i ise sosyal demokrat bir parti olarak görüyor. Ama CHP’lilerin % 55’ine göre CHP ‘Atatürkçü parti’. CHP’yi ‘sosyal demokrat’ bir parti olarak gören CHP’liler ise ancak % 22. İlginç değil mi? CHP’liler kendi partilerine Türkiye ortalamasının üstünde Atatürkçü, Türkiye ortalamasının altında sosyal demokrat kimlik yakıştırıyorlar.
Peki algı böyle de, olmasını istedikleri CHP nasıl? CHP’li seçmenin % 37’si CHP’nin Atatürkçü/Kemalist, % 46’sı hem Atatürkçü/Kemalist hem de sosyal demokrat bir parti olması gerektiğini ifade ediyor. CHP’nin sol-sosyal demokrat bir parti olması gerektiğini söyleyen CHP’lilerin oranı ise sadece % 13. İşte CHP tabanının Kemalizm’le dansından geriye kalan. CHP’nin kimliğinin omurgasını sol-sosyal demokrasi değil Atatürkçülük/Kemalizm oluşturuyor. Bu kimliğin dönüşümü kısa vadede, en azından seçimlere kadar pek mümkün değil. Kemalist özelliğini kaybeden ‘yeni CHP’nin kendi tabanından ciddi bir oy kaybedeceği söylenebilir. Dolayısıyla Kılıçdaroğlu’nun laiklik, cumhuriyetçilik ve yaşam biçimi söylemini bırakması siyaseten riskli. Tek şansı, AK Parti’yi devirmek için başka yolun olmadığına ve dolayısıyla ‘takiyye’ yaptığına ‘öz’ tabanını ikna etmesi.
Peki, CHP iktidara yakın mı? Kılıçdaroğlu CHP’yi iktidara taşıyabilir mi? Halkın % 56’sı Kılıçdaroğlu ve ekibinin CHP’yi iktidara taşıyamayacağını, % 38’i ise bunu başarabileceğini düşünüyor. Yani toplumun genelinin CHP’den iktidar beklentisi yok. Ancak, CHP’lilerin % 70’i iktidar yolunda yeni lidere güveniyor. İlginç olan MHP’li seçmenin % 40’ının da Kılıçdaroğlu’yla CHP’nin iktidara gelebileceğine inanması. İşte bu, AK Parti’den ‘kurtulmak’ için MHP’den CHP’ye oy geçişleri olabileceğinin işareti.
Metropoll araştırmasından son not, CHP’li seçmenin AB üyeliğine desteğiyle alakalı. CHP’lilerin ancak % 44’ü Türkiye’nin AB üyeliğini onaylıyor. Türkiye genelinde AB üyeliğini destekleyenlerin oranı ise % 54. İşin ilginci, AK Parti’lilerin % 69’unun AB projesini desteklemesi…
Böyle bir CHP tabanıyla siyaset yapmak da zor, değişim de. Kısaca, ‘yeni CHP’ de ulusalcı, Kemalist ve dışa kapanmacı bir parti olarak kalmaya mahkûm
Zaman, 04.01.2011
