Müslüman terörist olur mu?
Bu soruya çoğu zaman iki keskin cevap verilmekte.
İlkine göre İslâm terörü destekleyen bir din. Her Müslümanda terörist olma potansiyeli var. Hatta her Müslüman bir anlamda terörist. Bu görüşü İslâmofobiyle “kafayı yemiş” Batılılar ve Müslüman ülkelerde yaşadıkları hâlde Müslümanlık düşmanlığında onlardan geri kalmayan bazı Müslüman ülke sakinleri savunuyor.
İkincisine göre İslâm ile terörizm arasında hiçbir şekilde hiçbir ilişki kurulamaz. Müslüman asla terörist olamaz. İslâm bir barış dini ve tarihinde terör veya bugünün standartlarıyla dışlanması gereken bir şiddet vakası yok. Dolayısıyla IŞİD, Bako Haram, El Kaide gibi örgütler “gerçek İslâm”ı temsil etmemekte.
Her iki görüşün de yanlış olduğu aşikâr.
İslâmı ve Müslümanları terörle özdeşleştirmek önyargılı bir bakış. Tarihî kayıtlar Müslümanlığın egemen veya ağırlıklı olmadığı yerlerde de yoğun şiddet dalgalarına rastlandığını gösteriyor. Reformasyon sonrası Avrupa tarihi bir şiddet ve kan banyosu tarihidir. Heretik Hristiyan oluşumlar Katolik/Protestan bölünmesinden sonra birbirlerine karşı o zamana kadar eşine benzerine rastlanmamış yoğunlukta şiddet kullandı.
Avrupa’da 20. Yüzyıl’a kadar en büyük savaşlar genellikle din savaşlarıydı. Bu yüzden din/şiddet/terör ilişkisi sorgulanacaksa Hristiyanlığın İslâma, Hristiyanların Müslümanlara üstün çıkma ihtimâli yok.
İslâmı barış dini diye adlandırmak ve yorumlamak Müslümanların hem Müslüman olanlara hem de diğer dinlere/kültürlere mensup olanlara karşı şiddet kullanmadığını göstermez. İslâm inancına sahip kimseler ve kesimler arasındaki savaşların hikâyeleri ciltler doldurmakta. Kerbela vakası şiddetin hem de İslâm Peygamberi’nin ailesine karşı kullanılabildiğinin açık bir örneği ve kanıtı.
Günümüze gelindiğinde de Müslümanların şiddet olaylarında yoğun bir şekilde yer aldığı görülebilmekte. Kim IŞİD, EL Kaide gibi ölçüsüz şiddet kullanan, terörü bir yöntem olarak benimseyen örgütlerin mensuplarının Müslüman olmadığını söyleyebilir? Büyük bir ihtimâlle bu örgütlerin militanları diğer Müslümanlardan daha iyi Müslüman olduğunu, belki de sadece kendilerinin Müslüman olduğunu düşünmekte. Bu yüzden sevimsiz, irkiltici işlere imza atanları Müslümanlıktan dışlamaya çalışmak inandırıcı olmaz ve bir işe yaramaz.
Bence doğru yorum şu: Her din ve neredeyse her ideoloji şiddete engel olma potansiyeline de şiddete sebep olma potansiyeline de sahip. Bir dine mensup bir kimse de veya bir deist, bir ateist de şiddet kullanmayı meşru ve gerekli bir yöntem olarak kabul edebilir. Şiddete/teröre yönelmek inançlar için zorunlu olmaktan ziyade bir yorum meselesi. Biri bir dini korkunç bir şiddete kaynaklık edecek yorumlara tâbi tutarken bir diğeri aynı dini eşsiz bir barış aracı olarak yorumlayabilir. Bu durumda şiddete karşı inananların yapması gereken, haksız şiddete, teröre zemin hazırlayan dinî yorumun doğru yorum olduğuna inanmadığını söylemek ve yanlış yorumları geriletmeye, doğru yorumları teşvik etmeye çalışmaktır.
Ayrıca şu noktanın da göz önünde tutulması gerekir. Yoğun şiddet/terör olaylarında bir dinî yorum tek kaynak olamaz. Tarihî tecrübelerin, içinde sosyalleşilen siyasal kültürün, sosyal ve ekonomik şartların ve iz bırakan olayların da şiddetin ortaya çıkmasında payı olabilir. Bu demektir ki şiddet/terör vakaları ve bunların failleri olan kişi ve gruplar tek faktörlü değil çok faktörlü değerlendirmelere tâbi tutulmalı.
İslâmla ve Müslümanlarla ilintili şiddet/terör olaylarının artması Müslüman ülkeleri hareket geçirdi. 34 Müslüman ülke terörle ortak mücadele için harekete geçti. Merkezi Suudi Arabistan’ın Riyad şehrinde olacak bir örgütlenmeyle teröre karşı işbirliği yapmaya ve terörle mücadeleyi koordine etmeye karar verdi. Bu gelişmeyi memnuniyetle karşılıyor, başarılı olmasını canı gönülden temenni ediyorum.
Bu tür şeylerin yapılması çok gerekli. Belki geç bile kalındı. Unutmayalım ki, Müslümanlarla ilintili şiddet/terör en büyük zararı yine Müslümanlara veriyor.
Yeni Yüzyıl, 24.12.2015
