Kürt kartı tarih boyunca büyük güçlerin Türkiye’ye karşı kullandığı en önemli koz oldu. Ama şimdiye kadarki kadar “kıymetli” bir kart olmamıştı galiba…
Baksanıza, dünyanın iki süper devleti de aynı anda aynı kartı oynamaya çalışıyor ve PKK uluslararası destek anlamında tarihinin en parlak dönemini yaşıyor.
Bu “paylaşılamama” durumunun güncel sebebi IŞİD’in ortaya çıkışı olmakla birlikte, sadece bu değil. Bir de PYD’yi Erdoğan’ı yola getirme hesabının bir parçası olarak kullanma hesabı olduğu aşikâr.
Putin “intikamımız acı olacak” derken dünya savaşı çıkarmayı düşünmediğine göre, PYD kartıyla oynayarak Türkiye’nin canını acıtmayı hesaplıyordu herhalde.
Aynı hesabı yakın bir süre önce Batılı müttefiklerimizin de yaptığını biliyoruz. Türkiye’yi Ortadoğu’da herhangi bir iddiası olmayan uysallaştırılmış bir müttefik haline getirmek için onlar da 7 Kasım’a kadar aynı kartla oynamadılar mı?
ABD’nin Kobani günlerinden itibaren PKK-PYD’ye yeşil ışık yakarak Kürt Koridoru heveslerini kışkırttığını; Çözüm Süreci’nin bu hevesler yüzünden yerli bir süreç olmaktan çıkarıldığını ve çöktüğünü; Batılı çevrelerde AK Parti’ye ve Erdoğan’a karşı yürütülen düşmanlaştırma ve yalnızlaştırma kampanyasının da aynı dönemde tepe yaptığını henüz unutmadık.
Bugüne dönecek olursak…
Şu anda Rusya’nın Suriye’ye doğrudan müdahalesi ve uçak kriziyle birlikte yeni bir faza geçmiş bulunuyoruz ve bu yeni durumda PYD daha da kıymete binmiş durumda.
Bir yandan ABD, bir yandan Rusya PYD’nin IŞİD’e karşı mücadeledeki rolünü şişirebildikleri kadar şişirip “Ortadoğu Kahramanı” ilan ettiler. Her iki süper güç de, “onu bırak, benim yanıma gel” diye ısrar ediyor. Besbelli ki Rusya şu anda Türkiye’ye karşı PYD kartını nasıl en etkili biçimde kullanabilirim, planlarıyla meşgul. Washington da, son ziyaretinde Demirtaş’a Rusya’yla Amerika arasında artık bir tercih yapmasının zorunluluk haline geldiğini hatırlatmıştır muhtemelen.
Peki PKK ne yapıyor?
Şimdilik, her iki tarafla da arayı bozmadan, iki taraftan da yardım alarak ikisini birden idare etmeye çalışıyor. Hatta, “Aranızda anlaşın, ikiniz de beni destekleyin” demeye getiriyor.
Ne var ki bu ikili oyunu uzun süre devam ettirmesi mümkün değil.
Zira Rusya’nın “tek kutuplu dünyanın bittiğini, ikinci süper gücün yeniden dirildiğini” dosta düşmana göstermek istercesine Ortadoğu’ya inişi, Batı ittifakını alarme ederken safları da belirginleştirdi. Şimdilik Suriye politikası etrafında oluşan bu saflaşmada Rusya, İran, Esad rejimi, Lübnan Hizbullahı ve Çin bir safta, NATO bloku ve Türkiye de karşı safta yer almış durumda ve iki blok arasındaki ilişkilerin gerginleşmesi PYD’yi karar vermeye zorluyor.
Rusya PYD’ye ne vaat edebilir?
Esad’lı bir Suriye’de – ya da Esad’ın Rusya’nın tam vesayeti altında küçük butik bir devlete sahip olduğu parçalanmış bir Suriye’de- Türkiye’nin güney sınırı boyunca uzanan özerk bir Kürdistan! Ancak kendi koruması altında ayakta kalabilecek olan ve yine ancak kendisinden aldığı güçle sınırlarını Türkiye’ye doğru genişletme umudu taşıyabilecek olan bir
Kürdistan…
ABD’nin vaat edebileceği teklif bu kadar parlak olamaz. Putin’in ayranının kabardığı yeni koşullarda NATO’nun kanat ülkesiyle arayı bozmayı göze alamayacağına göre, Amerika’nın yapabileceği en iyi teklif, PYD’yi kantonların daha fazla genişlememesine ikna ederek, Suriye Kürdistan’ının tıpkı Kuzey Irak gibi Türkiye’ye dost bir oluşum haline gelmesi için arabulucuk yapmak, bu temelde PYD’yle Türkiye’nin arasını düzeltmek ve PKK’ya silah bıraktırarak barış masasının yeniden kurulmasını sağlamak olabilir.
İlk bakışta, PKK’nın Güneydoğu’da otonom bölge hedefinden vazgeçip yerel yönetimlerin güçlendirilmesine fit olması zor görünüyor. Ama Putin’e ne kadar güvenebileceğini; Rusya’nın bu ekonomik durumuyla Ortadoğu’da ne kadar kalabileceğini de hesap etmesi gerek.
Tabii, yapacağı tercihin, anti-komünizmle karışık tarihi Rusya düşmanlığının yoğun etkisi altında olan Kürt tabanında nasıl karşılanacağını da…
Akşam, 10.12.2015
