HAFTANIN önemli gelişmeleri arasında FED’in faizleri artırma kararı, 3. Çeyrek büyüme rakamları ve MB’nin para politikası ve enflasyonla ilgili açıklamaları vardı.
MB halihazırda görüşmeleri devam eden asgari ücretin 1300 TL’ye yükseltilmesinin enflasyonu 1,5 yüzde puan artıracağını söyledi, orta vadeli %5 enflasyon hedefini teyit etti.
FED’in aylardır beklenen faiz artırma kararı nihayet gerçekleşti ve böylece bir devir kapandı. Bu kararın önemi ve muhtemel etkileri ayrı bir yazıda ele alınmayı hak ediyor. Bugün büyüme rakamları ve bununla ilgili gelişmeleri değerlendirelim.
TÜİK’in açıkladığı rakamlara göre GSYH 2015 yılının 3. çeyreğinde sabit fiyatlarla geçen yılın aynı dönemine göre % 4,0, 9 aylık dönemde de % 3,4 büyüdü. Beklentiler 3. çeyrekte büyümenin yüzde 2,7 civarında olacağı yönündeydi.
Böylece 1. çeyrekte % 2,5, 2. çeyrekte % 3,8 büyüyen, 7 Haziran seçimleri sonrası ortaya çıkan çalkantıya rağmen 3. çeyrekte sürpriz şekilde tahminlerin üzerinde bir büyüme gösteren Türkiye ekonomisi, üst üste 24 çeyrektir büyümüş oldu.
Bu performansıyla Türkiye ekonomik büyümede dünyada Hindistan (% 7,4), Çin (% 6,9), Filipinler (% 6), Malezya ve Endonezya’nın (% 4,7) ardından beşinci oldu. Buna bağlı olarak 2015 yılının tamamına ilişkin büyüme rakamı yukarı yönde revize edilmeye, genellikle % 2,7- 2,9 aralığında seyreden önceki tahminler %3-3,2 aralığına çekilmeye başlandı.
Bu iyi haber; zira zenginleşmek de, yoksullukla mücadele de, refahın topluma yayılması da, büyük yatırımlara güç yetirilmesi de, bölgesel dengesizliklerin giderilmesi için harcanacak kaynakların yaratılması da büyümeye bağlı.
Büyüme olmadan sınıf atlanamaz, pastayı büyütmeden dünyanın birinci ligine terfi edilemez. Türkiye için yıllık % 5’in altına düşmeyen bir hızla istikrarlı büyüme hayati önem taşıyor.
Stok Değişmelerinin Katkısı
Büyümenin tüketim, yatırım, kamu harcamaları ve net ihracattan oluşan ana bileşenlerine bakıldığında manzara şu: hane halklarının nihai tüketim harcamaları % 3,4, kamunun tüketim harcamaları % 7,8 artmış; yatırımlar artmamış, net ihracatın büyümeye katkısı çok cüzi kalmış.
Toplam büyümeye yurtiçi tüketimin katkısı 2,2 puan, kamu harcamalarının katkısı 0,8 puan, net ihracatın katkısı 0,1 puan, stok değişmelerinin katkısı ise 1 puan olmuş; sermaye oluşumunun, yani yatırımların katkısı -0,1. Burada sürpriz yok; zira belirsizlik ortamında yatırımcı kolay kolay yatırım yapmaz.
Sürpriz, stok değişmelerinin 1 puanlık katkısı. Ekonomist M. Kömürcüoğlu’nun da isabetle vurguladığı gibi, ivme kaybına rağmen büyümeye en büyük katkıyı yapan iç tüketimin güçlü seyrinde ulaştırma sektörü ve Suriyeli mültecilerin tüketim harcamaları etkili olmuştur.
Mülteciler Yük Değildir
Mültecileri kendisinden kurtulmamız gereken bir yük gibi görenler yanılıyor. Mülteciler asla sırtımızda bir yük değildir. Ülkelerini terk etmek zorunda kalan insanları kabul etmek hem bir insanlık vazifesi, hem de iyi değerlendirebilirsek Türkiye’yi ileriye taşıyacak bir fırsattır.
Yapılan araştırmalar yurtlarını terk eden göçmenlerin %70-80’inin kalıcı olduğunu, ülkelerinde koşullar değişse bile geri dönmeyeceklerini ortaya koymaktadır. Bu nedenle göçmenlerden nasıl kurtulacağımıza dair spekülasyonları bir kenara bırakalım.
Karar alıcılara benim önerim, göçmenlere ilişkin derhal bir vatandaşlık yasasının çıkarılması, istihdam ve oturum imkânlarının kolaylaştırılması ve sahip oldukları niteliklere ilişkin ciddi bir envanter çalışması yapılarak, bu beşeri sermayenin ivedilikle memleketimizin istifadesine sunulmasıdır.
Bugün dünyanın en büyük ve en yenilikçi ekonomisi olan ABD’nin esasen bir göçmen toplumu olduğunu unutmayalım.
Yeni Yüzyıl, 21.12.2015
http://xn--yeniyzyl-b6a64c.com.tr/makale/buyume-surprizi-multeciler-fed-karari-573
