Bir süre önce, Sakarya Üniversitesi’ndeki Diaspora Araştırmaları Merkezi’nin Almanya’daki insan hakları ihlâlleriyle ilgili raporu hakkında bir yazı kaleme almış ve Merkez’in tespitlerini aktarmıştım (29 Ocak 2015 – http://www.gazeteyeniyuzyil.com/makale/almanyada-insan-hakki-ihllleri-1102) . Raporda dikkat çekilen noktalardan ikisiAlman toplumundaki helâl et üretilmesine ve sünnete ilişkin algılama ve tavırdı. Almanlar arasında et hayvanların İslâmî usulle kesilmesini ve erkek çocukların küçük yaşlarda sünnet ettirilmesini normal gören bir bakışın gelişmemiş olmasından şikâyet edilmekte ve bunun insan hakları açısından menfi bir ortam oluşturabileceği dile getirilmekteydi. Adı bende mahfuz bir okuyucum ilginç ve bir bakıma iddialı sayılacak bir mektup göndererek bu tespitlere/görüşlere itiraz etti. Mektubu okuyucularımla paylaşmakta fayda görüyorum:
“Yazınızda örnek verdiğiniz sıkıntılar arasında ‘Hayvanların uyutulmadan kesilmesi suretiyle et üretilmesi Alman toplumu tarafından kültürel olarak kabullenilemedi… Küçük yaşlarda sünnet hukuksal olarak çözülmüş olsa da henüz toplumsal kabul görmedi.’ cümleleri özellikle ilgimi çekti. Zira bu hassasiyetleri demokrasi eksikliği ya da insan hakkı ihlali olarak mütalaa etmek bana çok sıkıntılı görünüyor.
Ben Avrupalıların hayvanların uyutulması suretiyle kesilmesi uygulamasının, dini hassasiyetlerden değil hayvanlara hiç değilse acı çektirmeden et üretimini kabul edebilecek bir toplumsal duyarlılık noktasına gelinmesinin etken olduğunu düşünüyorum. Dolayısıyla toplumsal yapıya sonradan dâhil olmuş, Müslüman ya da değil bir başka topluluğun bu duyarlılığın dışında bir pratik sergilemesinin kabul edilemeyişinin asıl anlayışla karşılanması gereken bir hassasiyet olduğunu düşünüyorum.
Diğer husus ise sünnet. Bunun bırakın Almanya’yı ya da bir başka toplumu, ülkemizde dahi nasıl bu kadar kolaylıkla mevcut durumda olduğu gibi hala sorgulanmadan uygulanabilmesini aklım almıyor. Buna itirazım hem tıbben, hem insan hakkı ihlali olarak hem de dinen. Mevcut literatürü taradığımızda erkek çocukların sünnet edilmesinin tıbben gerekli/faydalı olduğunu iddia eden ciddiye alınır tek bir dayanak yok. Üretebileceği muhtemel faydalar tabii ki var ama buna dayanarak bütün çocukların bademciklerinin, safra keselerinin vb. alınmasının rutin bir uygulamaya dönüşmesi ile pek farkı yok.
Herhangi bir sağlık problemi yoksa kişinin vücut bütünlüğünü korumak esas olmalı. Sünnet derisi sinirlerin, dolayısıyla cinsel duyarlılığın en yoğun olduğu kısım olduğu için tarihte hep farklı inançların hedefi olagelmiş. Yani öne sürülen tıbbi gerekçeler aslında dini/kültürel gerekçelerin örtüsü olmaktan başka bir şey değil. Bugün aşılması için çok çok geç kalınmış bir pratik. Dini açıdan ise kul hakkının gaspına girer. Kişinin dini kimliği oluşmadan, reşit olmadan, kendi geleceği ile ilgili kararları sağlıklı olarak alabileceği yaşa erişmeden vücut bütünlüğünü geri dönüşü olmayacak biçimde sakatlamak, kul hakkına girmek değilse nedir? Uygar bir toplumdan bunu kabullenmesini değil kabullenmemesini beklemektir doğal olan.”
Mektupta dile getirilen görüşlerle ilgili olarak kısa yorumlar yapacağım. İnsan hakları bir toplumdaki egemen algılamaya kurban edilemez. Bu yüzden Alman yönetimi “bizim toplumumuzun kültürüne ters” diyerek Müslümanların kendi inançlarına uygun şekilde et üretmesine engel çıkartırsa bu meşru olmaz. Erkek sünneti hakkında iki zıt kutup var. Ancak, benim bildiğim kadarıyla, asırlardır hem Müslümanlar hem Yahudiler tarafından uygulanan erkek sünnetinin insan vücuduna, vücudun temel fonksiyonlarını yerine getirmesini engelleyecek veya zorlaştıracak biçimde zarar verdiğine ve bu çerçevede cinsellikte hazzı azalttığına dair kesin bulgu yok. Sünneti çocuğun reşit olmasına kadar ertelemek ise bir bakıma ailelerin kendi çocuklarına değer aktarma hakkını çiğnemek anlamına gelebilir.
Okuyucularımın bu konularda ne düşündüğünü merak ediyorum.
Yeni Yüzyıl, 10.02.2016
http://www.gazeteyeniyuzyil.com/makale/hell-et-ve-erkek-sunneti-1238
