Geçtiğimiz hafta 1 varil petrolün fiyatı 31,6 dolara geriledi. 159 litreden oluşan bir varil petrolün litre fiyatını suyun litre fiyatı ile kıyasladığımızda gerçekten de “petrol sudan ucuz” hale geldi. Uluslararası siyasi ve ekonomik gelişme ve riskler düşünüldüğünde fiyatın 20 dolarlar seviyesine kadar düşmesi mümkün.
Petrol ithalatçısı “petrokolik ülkeler” ucuz petrolün keyfini çıkarmaya çalışıyorlar. Özellikle bu ülkeler bir “altın fırsat” dönemi yaşıyorlar. Tabii ki bu petrol bolluğu ve ucuzluğu döneminin ne kadar süreceği belirsiz. Bugünlerde üzerinde düşünülmesi gereken anahtar soru bu fırsatı kazanca çevirebilmek için ülkelerin ne yapması gerektiği? Ucuz petrol fırsatından en iyi şekilde yararlanmak için neler yapılmalı?
İçinde bulunduğumuz dönemde özellikle enerjide dışa bağımlı ülkeler petrol faturalarından önemli tasarruflar sağladılar ve bu tasarrufları akıllıca kullanmak zorundalar. Uzmanlara göre yapılacak şeylerden ilki, enerji sübvansiyonlarının kademeli olarak kaldırılması olabilir. Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre enerji sübvansiyonları dünya çapında yıllık 540 milyar doların üzerinde. Yaygın oldukları kadar da kamu mali dengelerine ve ekonomiye zarar veriyorlar. Enerji tasarrufu ve verimli enerji kullanımını engelliyor, tüketimi teşvik ediyorlar. Hindistan, Mısır ve Endonezya bu yolla büyük fayda sağlayabilecek ülkelerden.
Enerji ithalatındaki ucuzlamadan sağlanacak tasarrufla yapılacak bir diğer şey, yenilenebilir kaynakların teşviki olabilir. Geçmişte düşük petrol fiyatları hükümetlerin yenilenebilir enerji kaynaklarına kaymalarını zorlaştırıyordu ama birçok faktör şu aralar bu durumu değiştirdi. 30 Kasım-11 Aralık tarihleri arasında Paris’te gerçekleştirilen 21. Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi’nde (COP21) ülkeler rüzgâr türbünü ve güneş panelleri gibi yenilenebilir-temiz enerji yatırımlarını destekleyeceğine ilişkin taahhütte bulundu. Ayrıca, teknolojik ilerlemeler ve hükümet teşvikleri nedeniyle de yenilenebilir enerji maliyetleri düştü. Sözgelimi, ABD’de 2002’den sonra güneş panellerinin fiyatı yüzde 70 düşüş kaydetti. Bu düşüşlerin halen devam ettiği de gözleniyor. İvmeyi korumak için Obama yönetimi 2019’a kadar yenilenebilir enerjiye vergi teşvikleri sundu.
Bu alanda keskin bir dönüş yapmak için en uygun zaman. Öncelikle hükümetler kamu sektörüne odaklanarak, kamu binaları, okullar, hastanelerde bu dönüşümü sağlayabilir. Hane halkları için güneş enerjisine dönmeyi ve iş dünyası için güneş tarlaları, rüzgâr çiftlikleri kurmayı çok daha cazip yatırımlar haline getirebilir.
Dünyanın en büyük petrol ithalatçısı Çin, 2014’de günde 6,2 milyon varil civarında ham petrol ithalatı yapıyor. Bunun anlamı Çin ucuz petrolden büyük fayda sağlıyor. Çin yakın gelecekte olası petrol şoklarından kendini korumak için ayrıntılı bir stratejik petrol rezerv (SPR) planı oluşturdu. 250 milyon varilden fazla kapasiteye sahip 12’den fazla SPR tesisi var ve 2020 yılında bunu 500 milyon varile çıkarmak için çalışmalara başladı.
Hindistan dünyanın 4. Büyük petrol tüketicisi. Ham petrol ihtiyacının yaklaşık yüzde 80’i ithalat yoluyla sağlanıyor. Dolayısıyla ucuz petrol Hindistan’ın ithalat faturasını ve cari açığını azalttı. Hatta 2015’in dördüncü çeyreğinde cari fazla vermesi bekleniyor. Hindistan, Vishakhapatnam, Mangolare ve Padur bölgelerine 5 milyon metrik ton ham petrol depolama tesisi kurmaya başladı. Bu yeni depolama tesisleri sayesinde Hindistan beklenmedik küresel olaylardan korunmak için en az üç ay kendisine yetecek miktarda ucuz petrol satın alıp, depolayabilecek.
Yeni Yüzyıl, 19.01.2016
http://www.gazeteyeniyuzyil.com/makale/ucuz-petrol-uluslar-ne-yapmali-981
