Türkiye özgür ekonomiler sıralamasında geçen seneye göre 6 basamak ilerleyerek 68. sırada yer aldı.
18 Eylül 2013, Ankara
Liberal Düşünce Topluluğu’nun da katkı sağladığı Dünya Ekonomik Özgürlük Raporu’nda Türkiye, 151 ülke arasında 68. sırada yer aldı. Geçen yıl 74. sırada olan Türkiye bu yıl 6 basamak birden yükseldi. 2011 sonu verileri temel alınarak hazırlanan rapora göre İtalya, Yunanistan ve Hindistan gibi ülkelerin önünde bulunan Türkiye, Malezya ve Mongolya ile aynı sırayı paylaştı. Devletin faaliyet alanının genişliği konusunda 2010 yılı verileriyle karşılaştırıldığında 15 basamak yükselerek 37. sıraya gelen Türkiye’de en az yükseliş uluslararası ticaret özgürlüğü alanında görüldü. Türkiye, mülkiyet hakları ve hukuki yapıda 4.86 puanla 79, sağlam paraya erişimde 8.98 puanla 50 ve regülasyonlar değerlendirmesinde de 5.92 puanla 102. sırada yer aldı.
Dünya Ekonomik Özgürlük Endeksi 2013 Yılı Raporu, yaklaşık 90 ülkeden bağımsız araştırma ve eğitim kuruluşunun oluşturduğu Ekonomik Özgürlük Ağı’nın işbirliğiyle Kanada’nın önde gelen düşünce kuruluşu Fraser Enstitüsü tarafından hazırlandı. Endekste ülkeler sıralanırken ekonomik özgürlüğü destekleyen politikalar baz alınarak 42 faklı değişken kullanıldı. Ekonomik özgürlük derecesi 5 farklı alana göre belirlendi. Bunlar, 1) devletin faaliyet alanının genişliği, 2) mülkiyet hakları ve hukukî yapı, 3) sağlam paraya erişim, 4) uluslar arası ticaret özgürlüğü, 5) krediler, işgücü ve ticari faaliyetler üzerindeki regülasyon. Endekste, dünya nüfusunun % 95’ten fazlasını temsil eden 151 ülke derecelendirildi.
Bu yıl, Burunei Darusselam, Yeşil Burun Cumhuriyeti, Gambiya, Lübnan, Surinam Cumhuriyeti, Doğu Timur, Tacikistan, Yemen ve Svaziland Krallığı’nın ilk kez yer aldığı endekste iç savaştan dolayı Suriye değerlendirme dışı kaldı. Kuzey Kore ve Küba ise veri eksikliği nedeniyle sıralamaya alınmadı.
Endekste geçen yıl olduğu gibi ilk sıradaki Hong Kong’u Singapur, Yeni Zelanda ve İsviçre takip etti. Geçtiğimiz yıla göre ülkelerin genel ortalama ekonomik özgürlük puanı 6.74’ten 8.84’e çıkarak dikkate değer bir yükselme gösterdi. ABD bu yıl 7.73 puanla endekste 17. sırada yer aldı. Aşırı harcama, hukuk devletinin zayıflaması ve hükümetin artan regülasyonları nedeniyle, ABD, ekonomik özgürlük puanında dünyada ikinci sırada olduğu 2000 yılına kıyasla son yıllarda büyük düşüş gösteriyor. Diğer büyük ekonomilerden Almanya 19, Japonya ve Güney Kore 33, Fransa 40, İtalya 83, Meksika 94, Rusya 101, Çin 123. sırada yer alırken, Venezuela, Myanmar, Kongo Cumhuriyeti, Zimbabwe ve Çad Cumhuriyeti endeksteki son beş sırayı oluşturarak özgür olmayan ekonomiler arasında yer aldılar.
Kişisel tercih hakkı, gönüllü mübadele, serbest rekabet ve özel mülkiyet hakları ekonomik özgürlüğün köşe taşlarını oluşturmaktadır. Rapor, ekonomik özgürlük düzeyi yüksek olan ülkelerde yaşayan bireylerin daha fazla refaha, daha fazla siyasi ve sivil özgürlüklere, daha uzun yaşam süresine sahip olduğunu göstermiştir. Fred McMahon’un belirttiği gibi “Ekonomik özgürlük ile refah arasındaki bağlantı çok hayati. Dünya’da ekonomik özgürlüğün yüksek olduğu ülkeler bireylere daha kaliteli bir yaşam sunmaktadır. Alt sıralarda yer alan ülkelerle karşılaştırıldığında, baskıcı rejimlerin olduğu ülkeler, kendi vatandaşlarının ekonomik büyüme ve kişisel özgürlük fırsatlarını yadsımaktadır.”
Rapor, 2011’de en az özgür ekonomiye sahip ülkelerde yaşayan en fakir % 10’luk nüfusun 932 Dolarlık ortalama gelire sahipken, en yüksek skoru alan ülkelerin en fakir % 10’ununun ortalama gelirinin10.556 Dolar olduğunu tespit etmektedir. Ortalama olarak, en özgür ülkelerdeki en fakir %10’luk nüfus, ekonomik özgürlüğü en az ülkelerin ortalama nüfusundan iki kat daha zengindir.
Ekonomik Özgürlük Endeksi, siyasi yapı ve kurumların ekonomik özgürlüğü ne derecede desteklediğini ölçmektedir. 2013 yılı raporu Florida Devlet Üniversitesi’nden James Gwartney, Southern Methodist Üniversitesi’nden Robert A. Lawson ve Batı Virginia Üniversitesi’nden Joshua Hall tarafından hazırlanmıştır.
Raporun tamamına www.freetheworld.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Daha fazla bilgi için
Liberal Düşünce Topluluğu Ekonomik Özgürlük Merkezi
Telefon: +90.312.2316069 E-mail: info@liberal.org.tr www.liberal.org.tr
