2016’nın ekonomik defterini kapatırken (I) 2017 için neden iyimser olduğumu da ifade etmiştim. TÜİK’in bugün yayınladığı veriler (II) bu iyimserliğimin yeterince rasyonel olduğuna işaret ediyor.
Enflasyondan arındırılmış gayrisafi yurtiçi hâsıla 2017 birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre % 5 arttı. Üretim yöntemiyle ve cari fiyatlar üzerinden gayrisafi yurtiçi hâsıla ise ilk çeyrekte % 14,3 artarak 641 milyar 584 milyon TL oldu.
Kur yükselişinin faydasız devalüasyon olduğunu iddia edenler utanmalı; 2017 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak mal ve hizmet ihracatı % 10,6 arttı, mal ve hizmet ithalatı ise neredeyse yerinde saydı ve % 0,8 arttı.
Son üç çeyreği şöyle bir yan yana koyalım; 2016 üçüncü çeyreğinde 15 Temmuz ihaneti nedeniyle ekonomik daralma yaşadık. 2016 son çeyrekte ılımlı bir toparlanma ile doğal yörüngemize dönmeye başladık. 2017 birinci çeyreği için ilk veriler artık işlerin doğal seyrine dönüş sürecinin hemen hemen tamamlandığını gösteriyor. % 5’lik büyüme eğilimi yılın kalan dönemlerinde hız kazanacaktır. Eğer ülkeyi yine şoka sokacak kadar sürpriz bir gelişme yaşanmazsa. Bence % 6 civarı bir büyüme kuvvetle muhtemeldir.
Yabancılar, yabancı kurumlar neden daha düşük tahminlerde bulunuyorlar ve bayağı da yanılıyorlar diye sormak gereklidir. Bunun temel nedeni, sanıyorum ki, Türkiye ekonomisinin son 15 yıldaki değişim ve dönüşümünün yabancılar tarafından yeterince ve doğru okunamıyor oluşudur. Özellikle ekonomi politikasının ana unsurlarındaki büyük doğruların önemli sonuçlarını yeterli şekilde görememeleri söz konusudur.
Fakat ülke içinde kimi yorumcular aynı hatayı işliyorken yabancılara çok da şaşmamak gerekir. Hükümetin bariz ekonomik hatalarını ‘gören’ ve sonra bu hatalara gereğinden fazla ağırlık atfederek sürekli bir ‘makroekonomik’ kriz beklentisi içinde olanlar var. Bütüncül bir yaklaşım ise, maliye ve para politikasındaki basiretli duruşun nasıl devasa ve sağlıklı ekonomik büyüme eğilimleri doğurduğunu da görürdü. Bu sağlıklı büyüme eğilimleri ekonomi politikasının küçük ve orta ölçekli ‘hatalarını’ –şimdiye kadar– fazlasıyla telafi etmektedir.
Bu bütüncül yaklaşımla Türkiye’nin ekonomi politikasının nasıl bir dönüşümden geçtiğine dair detaylı bir açıklama olan çalışmam “Türkiye’nin 2002 Sonrası Büyük Moderasyonu” bu hafta www.liberal.org.tr’de yayınlanacak. Bu çalışmanın temel iddiası şudur: “2002 sonrası ekonomi politikası liberal normların ışığı altında bakıldığında mükemmel olmaktan uzak kalsa da, daha doğru politikaları uzun vadeli bir bakış açısıyla uygulama bakımından büyük bir ilerlemeyi temsil etmektedir.”
Benim 2017 yılına ait rasyonel iyimserliğim bu çalışmadaki bakış açısı ve tespitlerimin bir sonucudur. Ve elbette, eğer Türkiye ekonomi politikasının ‘kural benzeri’ yönetimini ‘kurallara dayalı’ daha sağlam temellere oturtabilirse, uzun vadede daha da iyimser olmak için sebepler doğacaktır.
Enflasyon hakkında bir notla şimdilik bitirelim. Mart ayı sonunda “kur hareketlerindeki yatışma ve para politikasındaki nispî sıkı duruş sayesinde belli bir zaman aralığından sonra enflasyonun da yatışacağını tahmin etmek mümkün. Tabiî bu sıkı duruşun enflasyonu % 10’un altında bağlı tutmak için yeterli bir süre boyunca devamlık göstermesi gerekiyor” diye yazmıştım. Yıllık enflasyonun 6 ay aradan sonra Mayıs’ta bir düşüş kaydetmesi ve % 11,72’ye gerilemesi (III) bu bakımdan olumlu diğer bir gelişme. Umarım bu ‘nispeten’ sıkı para politikası sürer ve yılsonuna doğru % 10’un altına düşen yıllık enflasyon oranına ulaşırız. Hükümetin enflasyonu % 10 altına çekme yönündeki kuvvetli vurgusu hedefin tutturulacağı izlenimini veriyor.
Algıları Ayarlama Enstitüleri ne kadar sıkı çalışırsa çalışsın, ekonomimiz kendi bildiğini okuyor.
(I) Ünsal Çetin, “2016’nın Ekonomik Defterini Kapatırken”, 31.03.2017, http://www.hurfikirler.com/2016nin-ekonomik-defterini-kapatirken/
(II) TÜİK, “Dönemsel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, I. Çeyrek: Ocak – Mart, 2017”, 12.06.2017, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24567
(III) Sabah, “Enflasyon altı ay sonra ilk kez düştü”, 06.06.2017, http://www.sabah.com.tr/ekonomi/2017/06/06/enflasyon-alti-ay-sonra-ilk-kez-dustu
