Liberal Düşünce Topluluğu (LDT), adâlet duygusunu kaybetmemiş her insanın kabul ve tasdik edeceği üzere, Türkiye’deki ana liberal düşünce kuruluşudur. 21. yaşını tamamlamak üzere olan LDT hem 20. Yüzyıl’ın son çeyreğinde liberalizm meşalesini yakan kurum oldu hem de geride kalan yıllarda çeşitli faaliyetlerle meşaleyi canlı tuttu. Bugün Türkiye’de liberal düşünce varsa ve bir güç sahibiyse bu çok büyük ölçüde LDT’nin eseridir. LDT’nin katkılarını çıkartırsak geride neredeyse liberal entelektüel birikim namına bir şey kalmaz.
Bazıları abarttığımı sanabilir. Ancak, LDT’de zaman ve çaba harcamış, çalışmalara katılmış pek çok kimse beni doğrulayacaktır. Ayrıca, LDT üzerine dürüst bir araştırma yapacak her araştırmacı da bu gerçeği teslim edecektir. LDT’nin liberal fikriyata katkılarını anlatmanın kolay bir yolu var. LDT öncesinde bir üniversite öğrencisinin üniversitesinin kütüphanesini kullanarak liberalizmi keşfetmesi imkânsızdı. Kütüphaneler bu bakımdan tam anlamıyla çöldü. LDT bunu değiştirdi. Onun çabaları sayesinde oluşmuş kaynaklarla artık neredeyse bir doktora tezi yazmak mümkün hâle geldi.
LDT sadece liberal fikriyatı ülkemizde varlık alanına sokmakla kalmadı, aynı zamanda Türkiye’nin fikir hayatının dengelenmesine de katkı sağladı. Sağlıklı ve verimli bir fikir hayatı her ana akımın var olmasına bağlıdır. Türkiye on yıllarca tek boyutlu fikir hayatına mahkûm edildi. Sol ve sağ kolektivizm fikir hayatımızı kasıp kavurdu. Bireyi değil değişik kolektiviteleri merkeze alan yaklaşımlar devletçiliği körükledi ve besledi. İnsanlar bir alternatifle karşılaşamadı. Bunu değiştiren LDT oldu. Başka bir şekilde ifade edersem, benim neslimdeki tüm liberaller entelektüel göç yaşadı; yani başka fikirlerden liberalliğe geçti. Ama bugün artık başından itibaren liberal olan liberaller var. Ve elbette sayıları her geçen gün artıyor.
LDT kaynakları çok sınırlı bir kuruluş. Kendi türünden kurumlar arasında bu bakımdan muhtemelen en zayıf olanı. Fakat aynı zamanda en başarılı olanı. Bunu mümkün kılan bir taraftan LDT bünyesinde yer alan insanların büyük fedakârlığı, sebatı, azmi, diğer taraftan liberal fikirlerin büyük gücü ve bu ülkenin liberal fikirlere olan derin ihtiyacı. Türkiye her ne zaman liberal fikirler doğrultusunda ilerlediyse iyiye gitti. Tersini yapınca zora düştü.
LDT liberal fikriyata ve onun üzerinden Türkiye’ye katkılarını bir dizi faaliyetle sürdürüyor. Liberal Düşünce adlı üç aylık fikir dergisini 17 yıldır, kalitesinden taviz vermeden yayımlıyor. Her yıl onlarca seminer, panel, sempozyum gerçekleştiriyor. Telif ve çeviri kitaplar yayımlıyor, yayımlatıyor. Binlerce öğrenciye ulaşıyor ve onları liberal fikirlerle tanıştırıyor. Fikir işlerine hevesli ve kabiliyetli gençleri bilim ve fikir hayatına yönlendiriyor. Onlara çeşitli seviyelerde ve şekillerde yardım ediyor.
LDT’nin en önemli faaliyetlerinden biri her yıl yaptığı Liberal Düşünce Kongresi. Genellikle Ürgüp’te yapılan LDK artık bir klasik, bir geleneğe sahip. Şimdiye kadar 30’dan fazla LDK yapıldı. Kongrelerde Türkiye’nin her tarafından gelen çoğu akademisyenler 5-6 oturumda çeşitli konularda sunuşlar yapıyor. Her oturumda bir soru – cevap kısmı da yer alıyor. Katılımcılar ilgili konuda görüşlerini tamamiyle serbest bir ortamda açıklıyor. Hiç kimse dışlanma veya kınanma korkusu yaşamadan özgürce konuşuyor. Kongrelerin kahvaltı, öğle ve akşam yemekleri de bilimsel ve fikirsel alışverişlere sahne oluyor. Ülkenin dört bir tarafından gelen kimseler birbirleriyle tanışıyor, arkadaşlıklar ve bazen ortak projeler geliştiriyor. Kongrelerin ilginç taraflarından biri, yıllardır aksatmadan gelen katılımcılar arasında bir fikir arkadaşlığına ilaveten sosyal arkadaşlığın da gelişmesi. O kadar ki, insanlar birbirini gerçekten özlüyor. Yılda bir defa da olsa dostlarını görmüş olmak için aşkla ve şevkle bu arkadaşlık ortamına koşuyor.
Bu yılın kongresi 1 – 3 Kasım’da Ürgüp’te yapıldı. Yaklaşık 150 katılımcı yer aldı. 6 oturumda Türkiye’de ekonominin liberalleşme derecesi; nefret suçları, pornografi ve ifade özgürlüğü; medya, siyaset, devlet ilişkisi; özgürlük, toplum ve Mesihçilik tartışıldı. Diğer iki oturumda ise Kürt meselesi ve Gezi olayları ele alındı. Tüm oturumların ardından gayet yüksek seviyeli, uygarca tartışmalar yapıldı. Ve herkes Kongre’den kazançlı ve memnun şekilde ayrıldı.
Eminin tüm katılımcılar gelecek senenin LDK’ni şimdiden özlemeye başladı. Bu vesileyle teşekkürler LDT, teşekkürler emeği geçen sevgili öğrencilerim ve arkadaşlarım. Elinize, kafanıza, yüreğinize sağlık…
Bu yazı Yeni Şafak Gazetesi’nde yayınlanmıştır.
