Türkiye’nin ilk ve ana liberal sivil oluşumu Liberal Düşünce Topluluğu koronavirüs salgını yüzünden üç sene ara vermek zorunda kaldığı Liberal Düşünce Kongrelerini tekrar yapmaya başladı. Bu senenin kongresi 3-5 Kasım’daydı. Ürgüp’te gerçekleştirilen kongre kalabalık ve heyecanlı bir ortamda geçti. Kongre’de organizasyonun ortağı olan Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi’nin rektörü Prof. Dr. Semih Aktekin, Tuzla Belediye Başkanı Dr. Şadi Yazıcı ve Millî Eğitim Bakanı Prof. Dr. Yusuf Tekin de birer açış konuşması yaparak liberallerin heyecanını paylaştı.
Liberal Düşünce Kongresi bir klasik olay hâline geldi veya bir geleneğe dönüştü denebilir. LDT 1996’dan beridir bu kongreyi yapıyor. Kongre genellikle Ürgüp’te oluyor. Kongrelerde liberal düşünce camiasından insanlar ve/veya misafirler Türkiye’nin dört bir yanından gelerek Ürgüp’te buluşuyor. Beş veya altı oturumda akademik ve güncel meseleler ele alınıyor. Oturumlardan birinde akademik hayatın henüz başında olan ve yüksek lisans veya bazen doktora tezini yeni savunmuş ve geçmiş gençler sunuş yapıyor. Böylece kitle önünde ilk sunuş tecrübelerini yaşıyor ve dostça bir ortamda tecrübe kazanıyor.
Şimdiye kadar yapılmış hemen hemen tüm toplantılara katılmış biri olarak bu kongreleri çok önemsiyorum. Türkiye’de bu tür akademik ortamlar çok zor oluşuyor. Buna yönelik teşebbüsler süreklilik kazanamıyor ve zamanla hiziplerin çatışma alanına dönüşüyor. Liberal düşünce kongreleri çok farklı. Elbette fikir ihtilafları oluyor ve tartışmalar yapılıyor, ancak bu çatışmalar düşmanlığa dönüşmüyor ve aradaki insani bağların kopmasına sebep teşkil etmiyor. Bir anlamda bir geniş aile ortamında insanlar sadece sunuşları dinlemiyor aynı zamanda aralarda ve yemeklerde de birbirleriyle tanışma ve sohbet etme imkânı buluyor. Bunun otuz yıl önce bir eğitim ve entelektüel gelişme yapılanması olarak ortaya çıkan ve hâlen de aynı şekilde yoluna devam eden LDT’nin misyonuna da çok uygun olduğu kanaatindeyim. Keşke bu tür ortamların sayısı artsa ve her çizgiden insanlar aynı şeyi tekrarlasa.
Bu sene dikkat çekici noktalardan biri kongrenin Filistin-İsrail savaşının oluşturduğu psikolojik ortamda yapılması ve bunun da doğal olarak yanlış şekilde Batı uygarlığı adı verilen aslında liberal Batı uygarlığı denmesi gereken kesimin çelişkilerine, açmazlarına ve yanlışlarına işaret etmeyi şart kılmasıydı. Nitekim ilk oturumda bu konu ele alındı ve etraflı şekilde tartışıldı. Tüm konuşmacılar Batı’nın İsrail’e verdiği kayıtsız, şartsız ve sınırsız desteğin yanlışlığı ve bu tavrın ifade hürriyeti, gösteri hürriyeti, kurallı şiddet kullanımı, sivillerin koruması, şiddette orantılılık gibi alanlarda nasıl değer yıkıcı devlet tavırlarına vücut verdiği hakkında hemfikirdi. Aynı zamanda liberal değerlerin sadece Batı merkezli okunmasının ve yalnızca Batı coğrafyasına ve kültürüne atfedilmesinin yanlışlığına da işaret edildi. Buna rağmen, altı çizilen nokta değerlerin kendilerinin değil Batı’nın bu değerlere verdiğini söylediği değerin ve önemin yıkılmasıydı. Değerler ayakta, nitekim Batı’yı yargılarken de bu değerlere atıfta bulunuyoruz. Bir diğer nokta liberal düşüncenin bir uluslararası teorisinin olmaması ve liberallerin genellikle devletin ve siyasetin doğasını ve işleyişini anlamada en azından yetersiz kalması hakkındaydı. Bu çerçevede Machiavelli, Hobbes ve hata Schmitt gibi düşünürlerin tekrar okunması gereğine işaret edildi…
Doğrusunu söylemek gerekirse kongre bana göre her bakımdan gayet başarılıydı. İnsanlar hasret giderdi ve birbirinden enerji aldı. LDT olarak kongreye katılan herkese ve ilgi ve desteklerini esirgemeyen tüm kişi ve kuruluşlara müteşekkiriz.
