Son günlerin moda konusu Z kuşağı, özellikle siyasetçiler, siyasal taraf olmuş bazı gazeteciler ve entelektüeller Z kuşağı hakkında bol bol ahkâm kesiyor. Bununla yetinmiyor kendi zihinlerindeki insan profilini bu kuşağa atfederek tabir yerindeyse onlara gaz veriyorlar. Bundan dolayı, 20 yılını gençlerle çocuklarla çalışmış onlara rehberlik etmeye çalışan biri olarak özelde Z kuşağına genelde de tüm gençlere ve onların ailelerine birkaç kelam etmeyi hak görüyorum.
Z kuşağını ne kadar tanıyoruz?
Bu soru şöyle de sorulabilir: Çocuğumu, ders anlattığım öğrencimi, yönettiğim grubu ne kadar tanıyorum. Gözlemlerim alandaki yetersiz akademik araştırmalar z kuşağı grubunun yeterince tanınmadığını gösteriyor. İlk olarak Z kuşağı 2000’lerden sonra doğan çocukların işinde bulunduğu kuşak olarak ifade ediliyor. Hemen ekleyeyim, Z kuşağı, yarı insan yarı robot bir varlık, ya da bir çeşit android değil, sizin bizim gibi insan… Bu durumda Z kuşağının diğer kuşaklara mensup insanlarla pek çok ortak noktaları var. Onların da açlık, tokluk hisleri var, çalışmak, üretmek, sevmek, sevilmek istiyorlar.
Z kuşağının tipik özellikleri neler?
- Türkiye’de 2000’den sonra doğanlar “z kuşağı” olarak adlandırılmaktadır.
- Bu kuşak hiç internetsiz bir yaşam sürmemiştir.
- Sürekli sanal dünya ile bağlantı halindedirler.
- İletişimde, semboller, emojiler ve çeşitli işaretler kullanılmaktadır.
- El, göz kulak zihin koordinasyonu en yüksek seviyededir.
- Yalnız yaşamakta
- Kuşağın dikkat süresi daha kısa,
- İşbirlikçi
- Yaratıcı,
- Teknolojinin içinde doğmuş
Z Kuşağının Olumsuz Yönleri
- Benmerkezci olmaları,
- Sürekli yükselmek isteği,
- Standart işlerde zorlanma,
- Acelecilik ve sabırsızlıktır.
Z Kuşağı Ne Yapmalı!
Bu satırlarım tamamen gençlere yönelik. İlk kural size gerçek anlamda ve karşılıksız olarak sadece aileniz sever ve destek olur; siyasi partiler, efendim çeşitli örgütlerin sizin üzerinizden hedefleri vardır. Günün birinde başınız hukuk ile belaya girerse yanınızda sadece aileniz olur.
Çalışmadan başarı elde etmek filmlerde bile olmaz.
Tüm insanlara eşit verilen tek şey zamandır.
Zamanını hedefleri doğrultusunda değerlendiren başarıyı yakalar.
Sanal dünya gerçek dünyanın çeyreği bile değildir,
Sizden bir şey isteyenlere, gaz verenlere hep şüpheyle bakın!
Kendinizi geliştirin, yabancı dil öğrenin, fırsat varsa bir işte gönüllü çalışın.
Anne-babanızın aile geçimini nasıl sağladığına bakın, faturalar ne kadar geliyor? Haftada kaç gün kaç saat çalışıyorlar? Faturalar nasıl ödeniyor? Cep telefonlarınız nasıl alınıyor? Ödemesi ne kadar sürüyor? Eşyalarınızın (ayakkabı, çanta, pantolon vs.) ortalama ömrü kaç ay? Ve daha bir çok şey…
Hayat sonsuz seçenekler sunar bize, sizin seçimleriniz neler?
Seçenekler arasında karar vererek hayatınıza karar verirsiniz.
Büyüklerin tecrübelerinden yararlanın, hayatta şekiller değişir ama içerik genelde aynıdır.
Bazı durumlarda anne-babanızla birlikte karar verin.
Sanal dünyada olup bitenlere şüpheyle yaklaşın.
Boş ve size faydası olmayan şeylere vakit harcamayın.
Sanal dünyayı yönetin, sanal dünya sizi yönetmesin.
Z Kuşağı Anne-Babaları Ne Yapmalı?
Z Kuşağının ebeveynlikleri daha zorlu bunu kabul etmek gerekli, zira dünya, dolayısıyla tüm tehlikeler, riskler küçücük bir kutunun içinde. Onu bu tehlikelerden korumak çok zor. Onlara (bu satırların yazarı da bir Z kuşağı çocuğa sahip) bazı öneriler sunabilirim.
- Çocuğunuza yapacağınız en önemli yardım gerçek dünya ile tanıştırmak,
- Model olun, elinizde cep telefonu bütün gün dedikodu takip ediyorsanız çocuğunuza öğüt verme hakkınız yok.
- Onlarla pazara, markete gidin,
- Sahip olmak istediklerinin parasının en az yarısını tasarruf etmelerini sağlayın.
- Uygun ortam varsa bir iş yerinde gönüllü çalıştırın,
- 18 yaşından önce sosyal ağlara üye olmasına izin vermeyin.
- Birlikte belli zamanlarda sosyal ağ hesaplarınızı dondurun (okul zamanı) gibi.
- Birlikte kitap okuyun, satranç oynayın.
- Aile içi sosyal ağ kurun,
- Haftanın bir günü tüm telefonlar kapalı aile zamanı yapın, (restoran, kafe veya evde).
- Çocuğunuzun çabasını destekleyin, sonuç zaten er ya da geç olacaktır.
- Çocuğunuzu karşılıksız ve samimi sadece siz sever ve destek olursunuz, bunun dışındakilerin çocuğunuz üzerinden bir ajandası vardır sakın unutmayın.
Z Kuşağı tartışmaları öğretmenlerin ve okullarımızın da gündeminde olmalı, eğitimcilerin değişen çocuk, genç ve kuşakların özelliklerini takip etmesi, öğretim, eğitim stratejilerini bu yeni duruma göre güncellemeleri çok yerinde olacaktır.
Z Kuşağı, homojen bir kitle değildir. Grubun içinde, farklı sosyolojik gruplar, farklı değerlere sahip aileler yer almaktadır. Bu yapıdan yekpare tepkiler beklemek gerçekçi değildir. Z kuşağının girişimci, sanal iletişimi çok iyi bilen dinamik yapısını iyi kullanan ülkeler bir adım öne çıkacaktır. Bu grubu, 68’liler gibi harcamak kayıp nesil oluşturmak isteyenler de vardır. Bu gruba farklı siyasî akımlar birbirinden farklı misyonlar yüklemektedir. Ama günün sonunda ‘her kuşak kendi bacağından asılır’ ve kendi kaderiyle baş başa kalır. Unutmayın!
Sağlıklı başarılı günler!
