Ahmet Hamdi Tanpınar’ın, siyahiler ve Çinliler hakkında ipe sapa gelmez sözünü duyduğum ilk anda büyük bir şaşkınlık geçirmiştim. Nasıl olur da Tanpınar böyle bir şey söyler diye değil. Söyler. Herkeste böyle sapmalar olabilir. Peki, ırkçılık bir sapma mıdır? Ben öyle olduğunu düşünenlerdenim. Irkçılık, yabancı düşmanlığı, insan doğuştan gelen ya da sonradan edindiği kimliklere sistemli düşmanlık fıtrattan/iyilikten bir sapmaya işaret eder. Bugün dünyanın dört bir yanında görülen göçmen karşıtlığı da benzer şekilde kötülükle eşdeğerdir. Aslında göçmen karşıtlığı bir marazdır.
Maalesef ülkemizde de son zamanlarda belli ırkçı odaklar savaştan kaçıp ülkemize sığınan mazlum insanları hedefe koyarak kendi kötülüklerini etrafa saçmaktalar. Kadın, çocuk, yaşlı demeyerek evlerini taşa tutanlar, hatta Kayseri’de yaşandığı gibi göçmenlere ait evleri ateşe verip yakmaya kalkanlar hangi gerekçeyle olursa olsun bu hastalıklı ruh halini yansıtmaktalar. Göçmenlerin ülkenin demografik yapısına zarar vereceği, ülke ekonomisini olumsuz yönde etkileyeceği gibi bir takım dikkat çekici manşetler atarak eylemlerini meşru göstermeye çalışanlar ne yaparlarsa yapsınlar tarih boyunca mazluma düşmanca davrananlar hatırlanacaktır. Göçmen karşıtlığı bugün Batı’da görüldüğü gibi aşırı sağcı, ırkçı anlayışları besler. İyiliğe, hayra matuf hiçbir yanı yoktur. Bilakis göçmenlerin gittikleri ülkelere yeni bir enerji katması gibi bir takım olumlu yanları söz konusudur. Elbette sorun çıkartanlar olabilir. Bunlar da kolluk güçleri tarafından sınır dışı edilmektedir. Ancak olumsuz bir iki örneği büyüterek göçmenlerin tamamını suçlamak insafsız ve aldatıcı bir yaklaşımdır.
Geçtiğimiz günlerde sona eren EURO 2024 Futbol Şampiyonası aslında göçmen karşıtlığının değil göçmenlere destek olanların başarı kazandığını tüm dünyaya gösterdi. Başta kupayı kazanan İspanya olmak üzere finaldeki rakibi İngiltere, Hollanda, İsviçre, Fransa ve daha birçok ülkenin milli takım kadrosunda göçmen futbolcular yer alıyordu. 2018 Dünya Kupası’nı kazanan Fransa milli takımında bulunan 23 futbolcunun 15’i Mbappe, Kante, Pogba, Dembele, Adil rami gibi Afrika asıllı isimlerden oluşuyordu.
Euro 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası’nda öne çıkan isimlerden biri de Fransa Milli Takımı’nın yıldızlarından Eduardo Camavinga oldu. Aslen Kongolu olan Camavinga, 2002 yılında Angola’da Miconge mülteci kampında dünyaya geldi. Angola, uzun yıllar Portekiz tarafından sömürüldü. Sömürgecilerin ülke yaşamını alt üst ettiği Angola’da iç savaş 27 yıl boyunca devam etti. 500 bin insanın ölümüne neden olan savaşın ardından binlerce insan ülkeden göç etmek zorunda kaldı. Savaştan kaçıp hayatını kurtarmaya çalışan ailelerinden biri de Real Madridli oyuncu Camavinga’nın ailesi oldu. Fransa’ya göç ettikten sonra çalışıp, başlarını sokacakları bir eve sahip olan aile Fransa’da da çeşitli zorluklarla karşılaştı. Camavinga’nın futbola başlaması kısa süre içinde ailenin kaderini de değiştirdi. Yeteneğiyle dikkat çeken oyuncu spor kulüplerinin takip ettiği bir isme dönüştü. Bu sayede Camavinga ile birlikte tüm ailesi de 2019’da Fransız vatandaşlığına geçmeye hak kazandı. Fransa milli takımının yıldız oyuncusu Eduardo Camavinga tüm bu zorlukları aşarak bugün dünya futbolunun en önemli isimlerinden biri oldu. Fransa milli takımının ve dünya futbolunun en önemli isimlerinden biri olan Kylian Mbappe de göçmen bir ailenin çocuğu. Babası Kamerunlu annesi Cezayirli olan Mbappe, ülkesindeki aşırı sağcılara karşı düzenlenen kampanyalara da destek sağlayarak ırkçılağa karşı tavır geliştiren bir isim. Fransa milli takımında ayrıca Benin, Lübnan, Fas, Senegal, Moritanya, Mali gibi farklı ülkelerden Fransa’ya göç etmiş sporcular da yer alıyor.
Turnuvada İspanya ile birlikte final oynayan İngiltere milli takımının etkili oyuncularından Jude Bellingham’ın hikayesi ise daha da ilginç. Babası İngiliz olan Bellingham’ın annesi ise Gambiya kökenli. Yani İngiliz beyaz olan Bellingham’ın babası, Gambiya kökenli siyahi bir kadınla evlenerek ırkçılık duvarını da aşmış biri. İngiltere forması giyen bir diğer önemli oyuncu Bukayo Saka da göçmen bir ailenin çocuğu. 1990 yılında Nijerya’dan İngiltere’ye göç eden ailenin çocuğu olan Saka, 2001 yılında dünyaya geldi.
Euro 2024’te parlayan bir diğer göçmen futbolcu da İspanya milli takımının yıldızı Nico Williams oldu. Abisi İnaki gibi Athletic Bilbao takımının formasını giyen Nico Williams, özellikle İngiltere’ye karşı oynanan final maçındaki performansıyla tüm dünyanın dikkatini çekmeyi başardı. Nico’nun annesi Maria ve babası Felix 1994 yılında Gana’dan İspanya’ya göç etmek zorunda kalmış bir aile. Üstelik İspanya’ya ulaşmak için Sahra Çölü’nü yürüyerek aştıkları yolculuk esnasında anne Maria, büyük oğulları İnaki’ye hamileymiş. Çıplak ayakla çıktıkları yolculuk sonunda tel örgüleri aşıp İspanya’ya sığınan aile tüm zorlukların ardından dünya futboluna büyük bir yıldız armağan etti. İspanya’ya göçün üzerinden sekiz yıl geçtikten sonra 2002’de dünyaya gelen Nico Williams, başarılarıyla İspanyol halkının gurur kaynağına dönüştü.
Avrupa şampiyonu İspanya’nın en önemli yıldızlarından biri olan Lamine Yamal da göçmen bir ailenin çocuğu. Babası Fas, Annesi Ekvator Gine’den İspanya’ya göç etmiş bir ailenin oğlu olan 17 yaşındaki Yamal, özellikle yarı final maçında Fransa’ya attığı golle hem İspanyol halkınının göğsünü kabarttı hem de dünya kamuoyunun dikkatini çekmeyi başardı. EURO 2024’ün en iyi golüne sahip Yamal, henüz 15 yaşındayken Barcelona formasını giydi. Ayrıca 16 yaşında İspanya milli takımının kadrosunda yer alarak en genç oyuncu olma özelliğine de sahip oldu.
Görüldüğü gibi ırkçıların hedef tahtasına yerleştirdiği göçmen ailelerin çocukları performanslarıyla bugün dünya sporuna yön verecek konuma eriştiler. Yamal’ın golüne sadece İspanyollar değil kalbi güzellikler için atan herkes sevindi. Irkçılar, toplumu tek tipleştirerek kendisi gibi olmayanları düşmanlaştırırken, hayat tüm farklılıklarıyla insanlara yeni güzellikler sunmaya devam ediyor. Bu açıdan Euro 2024 Şampiyonası farklı geçmişlere ve kültürlere sahip insanların güvenle bir arada yaşamaları sağlandığında ortaya nasıl bir başarı tablosu çıktığının anlaşılması için güzel bir örnek oldu.