G-20 Grup 20’nin kısaltılmış hâli. On dokuz ülkeyi ve AB Komisyonu’nu kapsayan bir küme. Bu ülkeler nüfus ve ekonomik güç bakımından dünyada ağırlığa sahip. Rakamlara bakıldığında G-20 dünyanın nüfusta üçte ikisine ekonomide %85’ine tekabül ediyor.
G-20 ülkelerinin liderleri her yıl bir ülkede toplanıyor. Tabiatıyla, bu toplantılar büyük bir olaya dönüşüyor. Zirve dünyanın nereye gideceği üzerinde etkili oluyor veya bir fikir veriyor. Küreselleşme karşıtları da toplantı yerini protesto alanına dönüştürüyor. Uluslararası protestocular tüm G-20 toplantılarını adım adım takip ediyor. Başka bir yazıda ele almak gerekmekle beraber bu kimselerin reddettikleri düzenin ve kurumların çocuğu olduğu söylenebilir…
G-20’nin bu yılki toplantısı, Paris’teki terör saldırılarının gölgesi altında, ülkemizin dünyaya açılan güzel kapısı Antalya’da dün başladı bugün tamamlanıyor. Şehir tarihî günler yaşamakta. Bir taraftan bu toplantıdan istifade etmekte, diğer taraftan kaçınılmaz olarak bazı sıkıntılarla karşılaşmakta.
G-20 zirvesine ev sahipliği yapması Türkiye için bir fırsat oldu. Bu toplantı bizim için dünya çapında, milyon dolarlar harcansa gerçekleştirilemeyecek bir tanıtım faaliyetine dönüştü. Türkiye’nin dünyaya entegrasyonunu kuvvetlendirdi.
G-20 ülkeleri tek tip siyasî ve ekonomik sisteme sahip değil. Aralarında ABD, İngiltere gibi istikrarlı demokrasiler, totaliterizmden yeni yeni çıkmakta olan Çİn, Rusya gibi seçimli otoriteryen bir dev, Hindistan gibi fakir ama demokratik bir ülke de yer alıyor. Seçimsiz otoriteryen Suudi krallığı da grupta. Türkiye, Meksika gibi üyeler ise liberal demokrasi ile illiberal demokrasi arasında salınan siyasî coğrafyalar. Ekonomik sistem bakımından da G-20 üyeleri arasında bir çeşitlilik göze çarpıyor. Hiçbir ülke tam bir piyasa ekonomisi teşkil etmiyor. Hepsinde karma ekonomi var.
Karma ekonominin piyasa kanadının genişliği ülkeden ülkeye değişiyor. Çin piyasa ekonomisine doğru ilerlemeye çalışırken, zengin ülkeler piyasa ekonomisinin alanını çeşitli yollarla daraltma eğiliminde Büyük ve önemli ülkelerin temsilcilerinin bir araya gelmesi, bölgesel ve küresel sorunların liderler tarafından yüz yüze konuşulması iyi. Tarafların birbirini ilk elden ve daha iyi anlaması sayesinde toplantı dünya ekonomisine de dünya barışına da katkıda bulunabilir.
Dünyanın daha iyi hâle gelmesi için takip edilmesi gereken yol belli. Demokrasilerin yayılması bunun ilk adımı. Demokrasi hem iç hem de uluslararası barışı teşvik eder. Demokratik ülkeler daha fazla iç huzura sahip. Daha çok demokratik ülkenin daha çok dünya barışı anlamına geldiğini ise tarih kanıtlıyor. Tartışmalı bir iki vaka dışında, demokrasilerin birbiriyle savaşmadığı görülüyor. Bu böyleyse, söz gelimi, Ortadoğu ülkeleri demokratik olsaydı bugünkü kargaşa, şiddet, savaş ortamı en azından bu çapta hüküm sürmezdi. İkinci mesele, ekonomik model. Piyasa ekonomisinin yayılması ve derinleşmesi ülkeleri ve dolayısıyla dünyayı çok daha müreffeh bir hâle getiriyor. Aynı zamanda dünya barışına da katkıda bulunuyor.
G-20 Türkiye için daha iyi demokrasiye ve piyasa ekonomisine doğru yürümekte bir müşevvik teşkil etmeli. Zaten ülkenin hikâyesi de bu istikametin doğruluğunu kanıtlıyor. Bölge şiddet dalgası içinde yanarken ve bölge insanları düşük refah seviyelerinde ıstıraplı, yoksul hayatlar yaşarken Türkiye’nin her şeye rağmen bir yıldız gibi parlaması liberal demokrasinin ve piyasa ekonomisinin tercih edilmesinin neticesi. Türkiye aynı yolda daha kararlı ilerlemeli. Bu çerçevede, 1 Kasım’da iktidara tek başına gelmeyi başaran AK Parti’ye çok görev düşüyor. Unutmayalım, özgürlük ve zenginlikten zarar gelmez. Özgürlük ve zenginlik her problemin çözümünü kolaylaştırır. Çok dolaylı gibi görünse de, özgürlüğü ve zenginliği artırmak iktidar partisinin yeni seçim zaferlerine ulaşmasını ve daha az sorunlu bir Türkiye’de hükümet etmesini de sağlar…
Yeni Yüzyıl, 16.11.2015
