Almadan vermek Allah’a mahsustur. Devlet, bazılarının sandığı gibi Tanrı değildir. Tanrısal varlık da değildir. Yani Tanrıya ait bazı özelliklere sahip bir varlık olarak görülemez.
Ama bazen insanlar devlete olağanüstü vasıflar atfeder. Bu doğrudur. “Devlet yol yaptı”, dendiğinde aslında yapılan şeyi, soyut olarak devlet yapmaz. Yolu, o anda muhatabımız olan devlet görevlileri yapmıştır. Yani soyut devlet düşüncesi, bizi, devlet mistisizmine götürür.
Devleti aşkın bir varlık olarak görmeye başlayınca, devletin manevi şahsiyetini tahkir ve tezyif gibi suçları da ihdas etmekkolaylaşır. Böyle bir devlet anlayışından dolayı, örneğin, “Devlet sınıfta kaldı” haberi, bir basın mensubunun başını ağrıtabilir.
***
Harçlar kalktı. Artık, paralı eğitim dönemi bitti. Bu, külliyen yalan. Böyle bir şey yok. Zira devletler, bir mal veya hizmeti üretir ve sunarken, bunun maliyetini mutlaka vatandaşından çıkarmak zorundadır. Yükseköğretimde bu maliyetlerin bir kısmı dün, öğrenciden alınıyordu, bugün ise başka birinden alınacak demektir.
Hükümetin öğrenci harçlarını kaldırması, siyasî bir tercih. Bunun hükümet açısından mutlaka getirisi ve götürüsü olacaktır. Burada, bu kararın isabet derecesinden daha çok, bir yanılsamaya dikkat çekmeyi arzuluyorum. Devlet, bedava bir şey sunamaz. Devletlerin gıdası vergilerdir. Vergiler olmadan hizmet sunulamaz.
Peki, durum böyle ise yani devlet, bedava bir şey sunamıyorsa harçların kalkması ne anlama geliyor? Çok basit. Devlet, başka yollarla bunu alacak demektir. Yani bu bize, amiyane tabirle söylemek gerekirse, yol, su, elektrik olarak geri dönecek demektir. (Eğer ilave gelire ihtiyaç yok, alınan harçlar fazladan bir şeydi, denilirse, o zaman, bugüne kadar hiç gereği yokken niçin harç alınıyordu, diye sormak gerekir.)
***
Bir başka yanlışa daha işaret etmek gerekir: Ak Parti, Kürtçe yayın konusunda bazı belediye başkanlarını soruşturduğu dönemde TRT tutup Kürtçe yayın yapan bir televizyon kanalı açmıştı, hatırlayalım. (Bu karar, kanaatimce, doğruydu.) Ama bu karar, doğal olarak, “Madem Kürtçe yayını serbest bırakacaktın, ne diye Kürtçe yayını bir soruşturma sebebi saydın” yakınmalarına yol açmıştı. Aynı yakınma, öğrenci harçlarını protesto eden ve bu yüzden soruşturulan ve hatta hapse atılan öğrenciler için de geçerli olacak.
***
Yeri gelmişken, şunu da belirtelim: Öğrenciler, parasız eğitim istediğinde karşılarında Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’ni buluyorlardı. YÖK, sessiz sedasız Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’ni değiştirdi ve yeni Yönetmelik 18 Ağustos 2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Önceki yönetmelikle komedi sayılabilecek gerekçelerle öğrencinin cezalandırılması mümkün olabiliyordu. Yeni Yönetmelik, demokratik standartları daha yüksek bir metin gibi duruyor. Ama bilinen bir şeyi tekrar etmekte yarar var: Hukukî metinler, onu uygulayacak inanların elinde can bulurlar.
Şöyle ki: 1993 yılında bir arkadaşımız Samsun’a anket yapmaya gitmişti. İzinsiz anket yaptığı gerekçesiyle karakola götürülmüş, o da, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunuyla getirilen yeni düzenlemeyi hatırlatmış, “Avukatımı istiyorum” demişti. Muhatabı olan polis de arkadaşa güzel bir tokat yerleştirip “Al sana avukat” cevabını vermişti. (Polis teşkilatı, artık 1993 yılındaki polis teşkilatı değil elbet. Bu olayı anlatmamın sebebi, polis teşkilatı da değil zaten.)
Meramım şu: Bu olay yaşandığında, Amerikan filmlerinde duymaya alıştığımız “Şu andan itibaren tutuklusun, susma hakkın var, avukat tutma hakkın var…” tarzı düzenlemeler hukuk sistemimize yeni dâhil edilmişti. Ama söz konusu olay bize şunu gösteriyordu: Bir şeyin hukuk sistemine dâhil edilmesi, onu otomatik olarak, hayatın bir parçası yapmıyor.
Dikkat çekmek istediğim şey bu. Öğrenci Disiplin Yönetmeliği değişti ama üniversiteler buna bir anda intibak edemeyebilir, hatta pek çok üniversitenin bundan haberi bile olmayabilir.
***
Bu bilgisizlik büyük sorunlara yol açar; doğru. Ama bir o kadar önemli bir bilgisizlik de, devletin hakikaten “bedava” bir şey sunabileceğine inanmaktır.
RotaHaber, 01.09.2012
