Artvin Cerattepe’de son günlerde yaşananlar Türkiye’nin gündeminde önemli bir yer işgal etti. Çevreci sivil toplum kuruluşları öncülüğünde bölgede açılacak maden işletmesinin çevreye vereceği zarar ve olumsuz etkileri nedeniyle yapım çalışmalarının durdurulmasını talep eden gruplar Cerattepe yolunda ve Artvin şehrinde protesto gösterileri gerçekleştirdiler.
Cerattepe bakır yanında altın madeni havzalarına sahip bir bölge. Ancak bölge aynı zamanda Türkiye’nin ekolojik bakımdan önemli bir coğrafyası. Avrupa ve Orta Asya’yı içine alan geniş coğrafyadaki en büyük, doğal yaşlı orman ekosistemi bu bölgede bulunuyor. Cerattepe, bitki türü açısından ülkemizin en zengin üçüncü, biyolojik çeşitlilik açısından ise dünyanın en zengin 70 alanı arasında yer alıyor. Dünya üzerinde korumada öncelikli ‘200 Ekolojik Bölge’ den biri olan Cerattepe’de çok sayıda bitki çeşidi varlığını sürdürüyor.
Cerattepe’de maden çıkarma girişimleri 1989 yılında başladı. Ruhsat alan iki uluslararası şirket daha sonra bölgeyi terk ettiler. 2012’de Cerrattepe’nin Maden ruhsatı Cengiz Holding’e verildi. Hatila Milli Parkı’nın bir parçası olan ama daha sonra ondan ayrılan 4 bin 406 hektarlık Cerrattepe için maden işletmesi kurulması ile ilgili Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) kararı çıktı. ÇED kararlarına karşı 2013’te Rize İdare Mahkemesi’ne iptal davası açıldı.
İdare Mahkemesi’nin yürütmeyi durdurma talebini reddetmesi üzerine geçtiğimiz hafta bölgeye gelen şirket ekipleri madenin kurulması çalışmalarını başlatmak istedi. İşte gösteriler de bu çalışmaları durdurmak amacıyla gerçekleşti.
Cerattepe hem yeraltı hem de yerüstü kaynakları bakımından önemli bir alan. Konuyla ilgili ihale süreçleri ve şirket ile ilgili değerlendirmeler bir kenara bırakılacak olursa, sorunun temelinde ekonomik getiriler ve kalkınma ile çevre değerlerinden hangisinin tercih edileceği yatıyor. Hükümet Türkiye’nin yeraltı zenginliklerinin devreye sokularak kalkınmaya öncelik verirken, bölge halkı ve sivil toplum örgütleri çevrenin tahrip olması endişesine sahip.
Hemen belirtmek gerekir ki dünyanın bütün demokratik toplumlarında benzeri çatışmalar ortaya çıkıyor. Hatta en gelişmiş demokrasilerde bu tür sorunların gündemi ve seçimleri belirleyici etkileri var. Bizim farklılığımız tercihlerin farklılaşmasından değil, farklı tercih sahipleri arasında bir diyaloğun gelişmemesinden kaynaklanıyor. Farklı grupların farklı tercihlerini birbirleriyle paylaşarak bir çözüm arayışına girebilecekleri mekanizmalar ve kültürel alışkanlıklar yok. Bu da en küçüğünden en büyüğüne tüm sorunların çatışmalara dönüşmesi olasılığını güçlendiriyor.
Cerattepe’de Başbakan’ın son girişimi aslında olması gereken demokratik uygulamaya işaret etmekte. Dün, Başbakan ile Yeşil Artvin Derneği Başkanı Nur Neşe Karahan ve Genel Sekreter Bedrettin Kalın, AK Partili Belediye, AK Parti, CHP ve MHP İl Başkanları, Artvin Ticaret Odası Başkanı, Memur-Sen İl Başkanı, Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden akademisyenler bir araya gelerek konuyu enine boyuna tartıştılar.
Sonuçta, Mahkeme konu hakkında kararını verene kadar maden çalışmalarının durdurulmasına karar verildi. Ayrıca Hükümet kurulacak madenin çevreye zarar vermeyecek şekilde kapalı tünel sistemiyle yapılması, madenin bölge dışında işlenmesi, maden taşıma işlemlerinin teleferikle yapılması ve asgari oranda ağaç kesilmesi konularında taahhüt verdi.
Şimdilik taraflar bir uzlaşıya ulaşmış gözüküyorlar. Bu müzakereci yöntemleri daha fazla kullanmalı tüm çatışmalı konularımızı müzakerelerle çözmeye çalışmalıyız. Müzakereci anlayışı bir kural haline getirdiğimizde belki yine her konuda ortak bir görüş oluşmayacak ancak çoğu mesele çatışmasız halledilebileceği gibi, ortak bir vatandaşlık ve birbirini anlama anlayışı gelişecek.
Yeni Yüzyıl, 26.02.2016
http://www.gazeteyeniyuzyil.com/makale/sorunlari-muzakere-ile-cozmek-1457
