Birkaç ay önce, Cumhuriyet Gazetesi okuyucularına Marx ve Engels’in Komünist Manifesto’sunu (KM) hediye etti. KM’nun çağrısını biraz sonra ele alacağım. Ondan önce, gazetenin ideolojik çizgisi üzerine birkaç şey söylemeliyim. Cumhuriyet ilginç bir gazete. Tarihi boyunca çok kargaşa yaşadı ama çizgisinden hiç sapmadı. Şimdiye kadar savunduğu dünya görüşleri Kemalizm, faşizm, sosyalizm, nasyonal sosyalizm. Yani gazete çok istikrarlı, totaliter zihniyetten asla kopmuyor. Bugün de aynı yerde; özgürlük, demokrasi, insan hakları gibi kavramları bol keseden kullanması dikkatli ve gazetenin tarihinden haberdar kimseleri yanıltamaz.
Londra’da 1848 Şubat’ında yayınlanan KM ne bir bilimsel çalışma ne de bir edebî eser. Adı üstünde, bir çağrı, meydan okuma, siyasî program. Başta sosyalist çevreler dışında fazla dikkat çekmedi ama sosyalist hareketlerin yayılması ve güçlenmesiyle popülerleşti ve en çok satılan/okunan kitaplar arasına girdi. Özellikle genç okuyucuları çok etkileyebilir. Bunun nedeni,insanlığın kadim problemlerine kesin çözüm getirme iddiası. Gerçekten böyle mi? KM insanlara ne verebilir? KM’nun izinden giden ülkelerde neler yaşandı?
KM aşağıdaki on maddenin hayata aktarılmasını istiyor:
“1. Toprak mülkiyetinin kaldırılması ve bütün toprak rantlarının kamu yararına kullanılması.
2. Ağır bir müterakki ya da kademeli gelir vergisi.
3. Bütün miras haklarının kaldırılması.
4. Bütün mültecilerin ve asilerin mülklerine el konulması.
5. Sermayesi devletin olan ve tam bir tekele sahip bulunan bir ulusal banka aracılığı ile kredinin devlet elinde merkezileştirilmesi.
6. Haberleşme ve ulaşım araçlarının devlet elinde merkezileştirilmesi.
7. Devlet tarafından sahip olunan fabrikaların ve üretim araçlarının artırılması; boş toprakların ekime açılması ve genel olarak toprağın, ortak bir plan uyarınca iyileştirilmesi.
8. Herkes için eşit çalışma yükümlülüğü. Sanayi orduları kurulması, özellikle tarım için.
9. Tarımın imalât sanayileri ile birleştirilmesi; kent ile kır arasındaki ayrımın, nüfusun ülke yüzeyine daha eşit bir biçimde dağılmasıyla yavaş yavaş kaldırılması.
10. Bütün çocuklar için devlet okullarında parasız eğitim. Bugünkü biçimi içerisinde çocukların fabrikalarda çalıştırılmalarına son verilmesi. Eğitimin sınai üretimle birleştirilmesi…”
KM bu maddelerin ileri sanayi ülkelerinde uygulanabileceğini iddia ediyor. Bunu sosyalist ve komünist topluma gidişte bir ilerleme sayıyor.
Marx ve Engels mülkiyetin, işbölümünün ve ticaretin beşerî hayattaki yerini hiçbir zaman kavrayamadı. Onlara göre mülkiyet bir konvansiyon değil bir icattır ve tüm insanlığa değil mülkiyet sahiplerine hizmet etmiştir. Neredeyse tüm kötülüklermülkiyetten kaynaklanmaktadır. Ancak, mülkiyetin, icat edilerek insan hayatına sokulduğu gibi, insan hayatından çıkartılması da mümkündür. Bunu yapmak yeryüzünde cennet kurma yoluna girmeyi sağlar. Bu görüşler bugün hiçbir iktisatçı tarafından ciddiye alınmaz. Mülkiyet kıtlık vakasına bir cevaptır. Kıtlık olmasaydı mülkiyete ihtiyaç da kalmazdı. Benzer tahliller işbölümü ve ticaret için de yapılabilir. Bu kurumlar da icat değil keşiftir ve bir banileri olmadığı gibi bir beşerî otorite tarafından tümüyle ortadan kaldırılmaları da asla söz konusu olamaz.
Üretim araçlarında özel mülkiyeti, ekonomide gönüllülüğe dayanan işbirliğini ve serbest ticareti kaldırma teşebbüsü insanları korkunç bir tahakküm altında kalmaya ve sefalete sürükler. Bunun en büyük delili 20 Yüzyıl’da tecrübe edilen 40 kadar sosyalist rejimdir. Bu yüzden, özelde KM’nun ve genelde Marx’ın en büyük teorisyeni oluğu ortodoks sosyalizmininsanlığa bir faydası dokunmaz. KM ve ortodoks sosyalizm uygarlığa değil barbarlığa yapılan bir çağrıdır.
KM’nun barbarlığa, tahakküme ve sefalete çağrısına aracı olmak Cumhuriyet’in üzerinde hiç iğreti durmadı, aksine, çok yakıştı.
Yeni Yüzyıl, 26.02.2016
http://www.gazeteyeniyuzyil.com/makale/cumhuriyetin-komunist-manifestosu-1451
