Tecrübesiz gençlerin iş bulma zorluğu konusunda asgari ücretin yarattığı problemlere de değinmek gerekiyor. Asgari ücret, devletin belirlediği tutardan daha az para ödeyerek işçi çalıştırmanın yasak haline gelmesidir. Oysa işçinin fiyatını belirleyen şey verimliliğidir. Eğer kanun yoluyla işçinin sağlayacağı verimden daha fazla bir ücret ödenmesini şart koşarsanız vasıfsız insanları ve tecrübesiz gençleri işsiz bırakırsınız. İşgücü piyasası da emtia piyasasına benzer. Bir malın fiyatına taban fiyat koyarsanız o mal daha az talep görecektir. İşgücü piyasasında asgari ücret uygulamasının benzer bir etkisi olacaktır. Son yıllarda ülkemizdeki ölçüsüz asgari ücret artışı pek çok kişiyi işsiz bırakmıştır.
Eğer asgari ücret uygulaması olmasaydı tecrübesiz gençler daha düşük ücretlerle iş bularak tecrübe edinme ve iş öğrenme imkânı bulabilirlerdi. Bu da onların ömür boyu bir baltaya sap olmadan yaşamalarının önüne geçerdi. Bu demek oluyor ki asgari ücret yüzünden işsiz kalan gençler aslında hayatlarının daha sonraki döneminde elde edebilecekleri yüksek gelirlerden de mahrum kalmaktadır. Türkiye’de asgari ücret çok yüksek. Dünyada kişi başına düşen milli gelire oranla en yüksek asgari ücretlerden birisi ülkemizde bulunuyor. Asgari ücretin yüksek olduğunu iddia ederken geçim hesabı yapmıyorum elbette. Asgari ücret bir ailenin geçimini sağlayabilecek bir ücret tabii ki değil. Adı üstünde asgari ücret. Yani en vasıfsız ve tecrübesiz çalışana verilecek olan ücret. İşletmeler Türkiye’deki yüksek asgari ücret sebebiyle tecrübesiz çalışanları işe almakta isteksiz davranıyorlar.
Bundan birkaç sene önce çok sevdiğimiz bir çalışanımız kendi işini kurmaya karar vermişti. Binasını tuttu, yatırımını yaptı sıra personel almaya geldi. Beni aradı. “Satış personeline kaç para vereceğiz” diye sordu. Ben de kendisine “sen satışta çalışmıyor muydun, kaç para alıyorsan onu vereceksin” demiştim. “Alırken az geliyordu da verirken çok geliyor” demişti. Ben de “aramıza hoş geldin” demiştim. Kısacası işler çoğu zaman dışarıdan gözüktüğü gibi olmayabiliyor. Düşük bir tutar gibi gözüken asgari ücret özellikle hizmet sektöründe çok büyük bir probleme dönüşebiliyor. Asgari ücret sebebiyle kapanan, hiç açılamayan işletmeler ve kaybolan işler var.
Asgari ücret işsizliğin en önemli sebeplerinden bir tanesidir. Çoğu araştırma, asgari ücret uygulamalarının başta gençler ve düşük vasıflı çalışanlarda olmak üzere istihdamı genel olarak düşürdüğünü göstermektedir. Bugün neredeyse tüm ülkelerde genç işsizlik oranı genel işsizlik oranının bir hayli üstündedir. Tecrübesiz gençlere bir iş ve bir gelecek sağlamanın yolu asgari ücret uygulamasının kaldırılmasıdır. Eğer asgari ücret uygulaması olmasaydı, yazının ilk bölümündeki tavsiyeme gerek kalmayacaktı. Şirketler tecrübesi olmayan gençlere daha düşük ücretlerle iş teklifleri yapabilecek, bu sayede gençler de düşük bir ücretle de olsa iş hayatına atılmış olacak ve tecrübe kazanmaya başlayabileceklerdi.
Asgari ücret hakkındaki bu görüşlerim de bazılarınca yadırganacaktır. Oysa insanların daha iyi koşullarda yaşamalarının ve daha yüksek gelir sahibi olmalarının yolu asgari ücret değildir. Ben tüm kesimleriyle daha zengin bir ülke hayal ediyor ve asgari ücret ve benzer uygulamaların bu yüzden sona ermesini, Türkiye’nin bir iş ve yatırım ülkesi olarak büyüyerek zenginleşmesini, yerli ve yabancı sermayeli yeni iş yerleri açılmasını, müteşebbis gençlerin kolaylıkla iş kurmasını, çalışanların şartlarının da bu zenginliğe paralel olarak iyileşmesini diliyorum. Ülkeler piyasaları özgürleştirdikleri ölçüde zenginleşirler. İsviçre, Danimarka, Singapur, Norveç, İzlanda gibi zengin ve ileri ülkelerde asgari ücret uygulaması yoktur ve bu ülkelerde işsizlik oranları yüzde 2-4 gibi çok düşük oranlardadır. Ücretleri artırmanın yolu, işgücünün verimliliğinin artırılmasıdır. Bu da kanunla değil, tasarruf, sermaye birikimi ve yatırımla mümkündür.
Benzer Yazılar:
Gençler Size Bir Tavsiyem Var, Yenal Berzeg
Asgari Ücret Uygulaması Niçin Yanlış, Atilla Yayla
Asgari Ücret Muamması, Ahmet Uzun
Asgari Ücretin Düşündürdükleri, Buğra Kalkan
